Gastschrijver Sander de Vaan sprak eerder voor zijn Wijngids Duitsland (uitgeverij Edicola) met Niko Brandner, de drijvende kracht achter dit boeiende wijnhuis uit het kleine Anbaugebiet Hessische Bergstrasse. Op het Perswijn wijnconcours 2024 is een sekt van de firma Griesel tot beste verkozen in de categorie mousserend tot €30. Het gaat om de Blanc de Blancs Brut 2021, die in Nederland door Winterberg Wijnen wordt geïmporteerd.
Griesel is gevestigd in het voormalige Hessische Staatsweingut in Bensheim. Toen het gebouw voor andere doeleinden ingezet dreigde te worden, besloot de familie Streit het pand aan te kopen en contacteerde vervolgens de jonge, nog onervaren wijnmaker Niko Brandner. Hij had kort tevoren zijn baan bij een bank tschüss gezegd en was in de wijnleer aan de Weinbauschule in Neustadt (Rheinhessen).
In 2013 werd Sekthaus Griesel opgericht en twee jaar later kwam de eerste productie op de markt. Wijnkenners bleken onder de indruk van de kruidige, complexe bubbels die Brandner in de kelder van het uit 1904 stammende gebouw produceerde en inmiddels geldt hij als een van dé sekt-sterren in het wereldje. Sterker, dankzij hem staat er nu in de Hessische Bergstrasse eindelijk een internationaal bekend én gelauwerd Sekthuis (het eerste in dit Anbaugebiet).
Griesel heeft een zusterbedrijf in Bensheim, Schloss Schönberg, waar de stille wijnen van de ondernemersgroep worden geproduceerd (o.a. van Riesling, Müller-Thurgau, Weiss-, Grau- en Spätburgunder, Silvaner, Chardonnay).
Niko, wat betekent wijn – en in het bijzonder sekt – voor jou?
Wijn biedt een schier oneindige gevarieerdheid met oneindig veel invloeden en filosofieën. Een eigen signatuur, een afkomst vol traditie of revolutie, druivenrassen, wijngaardverzorging, kelderwerk – wijn kan dit alles behelzen en proefbaar maken én vertelt ons aldus een gedetailleerd verhaal over zijn ontstaan.
Dit geldt zowel voor wijn als voor sekt, met als bijzonderheid dat mousserende wijn nog een paar extra stelschroeven in de kelder nodig heeft en daarom een eigen niche vertegenwoordigt met een reeks eigen regels.
Je was oorspronkelijk bankier, wat vind je vooral leuk aan je wijnjob?
Ik vind het heerlijk om creatief te zijn en iets eigens te maken. Bovendien krijg je als wijnmaker vaak veel waardering, wat lang niet in alle vakgebieden gebeurt… Én ik maak graag exact de sekt die mij voor ogen staat en die ik zelf het allerlekkerst vind.
En wat maakt volgens jou een sekt echt lekker?
Ik hou in het algemeen van de paradox van mousserende wijn: een bijna gewichtloze elegantie gaat in de beste gevallen samen met een enorme lengte en complexiteit. Dat is vooral te danken aan de gistcellen, die een natuurlijke smaakversterker vormen. Verder zijn er bij sekt amper additieven nodig en kan hij op natuurlijke wijze bewaard worden.
De Hessische Bergstrasse heeft de naam een bijzonder Anbaugebiet te zijn.
De charme van dit gebied zit ‘m vooral in de heuvelachtige omgeving, plus een vroeg vegetatiebegin en hoge gemiddelde jaartemperaturen, in combinatie met koele invloeden uit het nabijgelegen Odenwald en de levendige zuurstructuur van onze granietbodems. Deze tegenstrijdigheden zorgen voor een unieke spanning in de wijn, waardoor het mogelijk wordt om qua smaak zeer rijpe wijnen te produceren die echter door het lokale microklimaat ook behoorlijk fris zijn en verticaal uitgelijnd.
De firma Griesel maakt sekt en stille wijnen. Hoe besluit je welke druiven voor sekt en welke voor andere wijnen ingezet worden?
De stille wijnen worden in Schloss Schönberg geproduceerd. Bij Griesel maken we enkel sekt op traditionale wijze, met een tweede gisting op fles. Daarvoor gebruiken wij wijngaarden die naast volledig rijpe druiven óók een koele, frisse stijl garanderen.
Je wordt vaak geprezen vanwege je bliksemcarrière in de wijnwereld. Wat doe jij anders dan anderen?
Ik denk dat je ook in korte tijd goede wijn kunt maken als je eigen ideeën maar goed werken. Verder moeten de externe omstandigheden het natuurlijk wel toelaten. In dat opzicht heb ik veel geluk gehad, want mijn ouders steunden mij onvoorwaardelijk bij mijn carrièreswitch, ik kon bij hele goede bedrijven het wijnvak leren en bovenal gaf de familie Streit mij alle vertrouwen.
Hoe gedraagt Riesling zich in jullie wijngaard?
Bij mousserende wijn werkt Riesling veel gevoeliger. Rijpheid, zuurgraad en fruitigheid moeten nauwkeurig op elkaar aansluiten. Is hij onvoldoende rijp, dan wordt hij te dunnetjes en vallen de zuren uit de toon. Is hij te rijp, dan wordt hij al gauw te aromatisch en verdoezelt hij de invloed van de gistautolyse (de afbraak van dode gistcellen). Bij overrijpheid verliezen de bubbels bovendien aan raffinement.
Stel dat Riesling een persoon was, hoe zou je hem/haar omschrijven?
Als iemand die zich zeer polariserend kan opstellen en geneigd is tot extremen. Wanneer je echter weet hoe je met hem om moet gaan, kan hij ook buitengewoon sympathiek zijn en diepgang tonen.
Eerder werd de Grande Cuvée Zero Dosage 2015 door Perswijn al tot beste sekt van het jaar gekozen. Hoe zou je deze wijn omschrijven?
Het gaat hier om een Lagencuvee met druiven van kalk-, leem- en granietbodems. De basisgedachte betreft een blend waarin we datgene samenbrengen wat bij elkaar hoort. Daarbij combineren we de sterke punten van de individuele druivenrassen en percelen zódanig dat het resultaat beter is dan de som van de afzonderlijke delen.
Chardonnay brengt rijp fruit, elegantie en nootachtige aroma’s met een toefje boter; Pinot Noir levert de verticale structuur en appeltonen, plus verfrissende zuren van onze granietbodem. Pinot Meunier (oftewel Schwarzriesling) zorgt voor kruidigheid en een aangenaam bittertje in de mond.
En dan is er natuurlijk jullie prijswinnende Blanc de Blancs Brut.
Ja, de Chardonnay kan hier sterk naar rijp fruit hinten en daarom blenden we hem graag met Weissburgunder om hem wat in toom te houden. Hierdoor zijn de invloeden van gist, fruit en licht nootachtige houtaroma’s plus de oxidatieve ontwikkeling goed met elkaar in evenwicht. Die sektbalans wordt vervolgens nog versterkt door de liqueur d’expédition, die nooit te nadrukkelijk aanwezig mag zijn.
Wij gaan bij alle sektwijnen minimalistisch te werk: geen enzymen, klaring of filtratie, maar wél spontane vergisting en zuurafbraak én slechts een minimale hoeveelheid sulfiet. De wijnen rusten 10 maanden sur lie, alvorens het sektproces begint.
Hoe zie je de toekomst van de wijnbouw in de Bergstrasse?
Qua teelt, druivenrassen en locaties denken we er veel over na. Het wordt immers een flinke uitdaging, met name wat betreft het waterbeheer. De beste oplossing ligt in het versterken van de grond in de wijngaarden, met meer hummus en een gevarieerder, op natuurlijke wijze verkregen bodemleven. Overigens hebben we nimmer herbiciden in onze Weinberge gebruikt en stappen we over op 100% biologisch.
Foto: Niko Brandner @Griesel
