De grote Hamersma 2017 poogt in het oerwoud van alle wijnen die in Nederland gedronken worden enige orde en duidelijkheid te scheppen. Voordat we daar op in gaan is het interessant om te weten hoeveel wijn we eigenlijk met zijn allen jaarlijks in Nederland drinken. Deze vraag kwam naar voren bij mijn thesis voor de titel van Weinakademiker. Dit onderzoek ging over het marktaandeel van internetverkoop in de wijn sales. Als eerste zijn de cijfers van het Productschap van Wijn in beschouwing genomen. Hoewel deze instelling helaas niet meer bestaat, zijn er nog wel oude data beschikbaar. De laatste cijfers zijn uit 2014 en daar komt het Productschap uit op een consumptie per capita van 20.3 liter per jaar. Op een bevolking van 17 miljoen kom je dan uit op pakweg 515 miljoen liter oftewel ruim 600 miljoen flessen per jaar.
De cijfers van het productschap zijn zoals ze zelf zegt ‘hard’, gebaseerd op de betaalde accijns door alle importeurs. Het bureau GFK komt daarentegen in hun cijfers over 2013 veel lager uit, nl. op 161 miljoen verkochte liters. Dat is wel erg laag, want een andere bron komt uit op bijna 300 miljoen flessen van 75 cl (of het equivalent daarvan) die zijn verkocht via de supermarkten. Als het supermarktaandeel van de wijnconsumptie 80% is, komen we uit op een totaalverbruik uit van 375 miljoen flessen. Het geschatte wijngebruik zou wellicht tussen deze uitersten van 375 en 600 miljoen flessen kunnen liggen.
Het dikke boek De Grote Hamersma – er is overigens ook een Kleine Hamersma – telt ruim 800 pagina’s. Er worden 3305 wijnen in besproken waaronder 817 supermarktwijnen, 781 biologische wijnen en 138 mousserende. Monnikenwerk en om die lasten iets te verlichten wordt Hamersma bij deze editie bijgestaan door Esmée Langereis, een wijnschrijfster die volgens Hamersma ‘haar constateringen buiten de clichés om weet te noteren’. Als er zoveel wijnen worden besproken, dan is het inderdaad handig om uit een veelzijdig taalgebruik te kunnen putten want herhalingen liggen op de loer.
Langereis vroeg mij of ik haar pennenvruchten kon onderscheiden van die van Hamersma, want dat was niet haar bedoeling geweest. Dat verschil kon ik niet zien, hoewel ik bij sommige uitgebreide beschrijvingen van biologische wijnen wel haar hand vermoedt. Beiden hebben een creatief taalgebruik wat je terugvindt in het Wijnwoordenregister. Daar vind je omschrijvingen als ‘aan de weg timmerende vleeskersen’ of ‘Natuur-Bourgogne op schone sokken’ en ‘trappelzak met tropisch fruit dessin’. Dit register is een bloemlezing van hoe de wijnen besproken worden: vlot, creatief, welbespraakt en met humor.
Zoals met mate drinken een wijs advies is, gaat dit ook op voor de consumptie van De Grote Hamersma. Om er optimaal van te genieten, kun je het boek het beste mondjesmaat tot je nemen. Dan komen de omschrijvingen ook het beste binnen. Of we nou 375 miljoen flessen of 600 miljoen flessen met zijn allen consumeren, vele zijn het waard om zo beschreven te worden.
Charlotte van Zummeren
