Wijnen uit Alentejo: dichtbij én ver weg
Alentejo is heet, heet, heet!! Zo adverteert de regio-organisatie en zo leggen de wijnboeren het uit op hun labels. Deze zomerse hitte leidt namelijk tot alcoholpercentages van 14.5 tot 15.5 procent. In juli en augustus zijn temperaturen boven de 40 graden niet ongewoon. Gelegen in het zuidoosten van Portugal, vormt Alentejo ongeveer één derde van de totale landoppervlakte, maar wordt slechts bevolkt door 4 tot 5% van het totale aantal inwoners. Het landschap bestaat uit kurkeiken, olijfbomen, zoete maïs en zonnebloemen.
Door de droge grond met her en der bomen lijkt het landschap op Afrika. Een continent waar Portugal, gezien de eerdere koloniën Angola en Mozambique, wel banden mee heeft. Naar verluidt begon de Portugese wijnrevolutie in Alentejo. Vanaf het moment dat het land bij de EU kwam, is er veel geld geïnvesteerd in zowel de wijngaarden zelf als in de productiemiddelen. Bijzonder voor zo’n warme streek, zult u misschien denken. Toch is één verschil met andere hete landen en dat is het temperatuurverschil tussen ochtenden en middagen, dit kan oplopen tot wel 20 graden. Invloed van de oceaan zorgt voor de frisse ochtenden, dit is zéér goed voor de aroma-ontwikkeling van de druiven. Alentejo is een perfect wijngebied.
Facts and figurs
Alentejo is verdeeld in acht subregio’s: Portalegre, Borba, Redondo, Vidigueira, Reguengos, Moura, Évora en Amareleja. Alle acht met verschillende microklimaten, grondsoorten en voorschriften. De wijnen worden gelabeld als Alentejo DOC of vinho regional en niet als een subappellation. Er zijn zes coöperaties die in totaal 40% van de opbrengst vertegenwoordigen. De wijnen van Alentejo hebben een goede reputatie en worden in het verder voordelige Portugal verkocht voor tamelijk hoge prijzen. Hoewel, er zijn uitzonderingen. Die volgen later. Alentejo heeft de aandacht getrokken van de wijnpers over de hele wereld vanwege zijn ontwikkeling en de kwaliteitswijnen. Er zijn ongeveer 13.500 hectare wijngaarden, slechts 5% van de oppervlakte van de regio. De ruim tweehonderd wijnbedrijven van Alentejo leveren bij benadering 10% van Portugal’s totale wijnproductie per jaar. De regio is het meest bekend om zijn rode wijnen, voornamelijk gecontreerde, hoog alcoholische blends van o.a. aragonez, trincadeira en casteloa. De witte wijnen van arinto, fernão pires, boupeiro, trincadeira en antao vaz mogen er ook wezen.
Monte dos Cabaços
Bij de voornoemde uitzonderingen op hoge prijzen hoort Monte dos Cabaços. Monte dos Cabaços, gelegen bij Evora in Estremoz, is een bedrijf met een klein Nederlandse tintje. Margarida Cabaço heeft in haar jeugd tien jaar in Nederland gewoond en ze spreekt nog steeds zeer goed Nederlands. De oude wijngaarden heeft zij met haar man Jaoquim Cabaço aan het begin van twingtigste eeuw nieuw leven ingeblazen en ze legden 30 hectare nieuwe wijngaarden aan. Het bedrijf maakt vijf wijnen, resp. Monte dos Cabaços red, white and reserva en de Margarida red en white. De eerste kosten of-winery slechts een kleine vier Euro, de Margarida range is wat duurder. Dat is werkelijk geen geld voor de kwaliteit die je krijgt. De rode en witte instapwijnen barsten van het fruit en hebben genoeg verdieping om niet te gaan vervelen. Deze wijnen zou je hier in de winkel willen zien. Margarida serveert de wijnen uiteraard ook in haar restaurant Sao Rosas waar ze de regionale keuken van Alentejo alle eer aandoet. ‘In Alentejo is men gewend te koken met wat de natuur biedt. Daar word je creatief van’. Dat blijkt snel als ze een soepje maakt van vis en kruiden, ontzettend smaakvol. Margarida vertelt iedere dag in haar restaurant te eten, daarmee is ze een levend bewijs dat de keuken van Alentejo niet dikmakend is.
Herdade de Malhadinha
Herdade de Malhadinha Nova is een onderdeel van een gigantisch project dat veeteelt, paardenstallen, een hotel, tennisbanen en een welness centrum omvat. Daarnaast dus wijngaarden en een winery met internationaal erkende kwaliteitswijnen. Pequena Joao, gebotteld in kleine flessen, het betekent een kleintje, en de witte Antao Vaz zijn voorbeelden van complexiteit en balans. Alle wijnen hier zijn gemaakt van lokale rassen en ook van syrah, een druif die het goed doet in Alentejo.
Paço do Conde
Herdade Paço do Conde wordt in Nederland verkocht door Karakter Wijnimport. Het bedrijf was oorspronkelijk een landbouwbedrijf met veel granen en olijfolie. Ze zijn begin twintigste eeuw ook wijn gaan maken. Makkelijke, toegankelijke wijnen waren het doel. De broers en zus José, Luísa and Miguel Castelo Branco hebben wat dat betreft geen pretenties. ‘we are no winemaking family from origine. We like wine and it was possible to make wine here’. Daar zijn ze sindsdien heel aardig in geslaagd, getuige de vele medailles en hoge verkoopcijfers. Ook hier een uitstekende prijs en kwaliteit verhouding.
Herdade do Esperao en Herdade do Grous
Herdade do Esperao heeft de wijnbouw van Alentejo op de internationael kaart gezet. Esperao, spreek uit: Sprauww, is wereldwijd bekend. Op de uitstrekkende vlaktes van Requengos maken zij hun grote range wijnen – in totaal elf miljoen liter per jaar – in iedere prijscategorie van inheemse en ook internationale rassen. Relatief nieuw is het bio-diversity project, waarmee het bedrijf de flora en fauna van de streek wil herstellen. Esperao blijft op grote hoogte staan.
Luis Duarte tenslotte is de wijnmaker van Adega do Grous, na een jarenlang dienstverband bij het bekende Esperoa. Hij oogst op maanstanden voor het beste saptransport, fermenteert rood op barrel en levert hallejulahwijnen af van de alicante bouschet en antao vaz. De tourige national, in Portugal door toedoen van schrijver Charles Metcalfe Tinac genoemd, vormt bij Grous een mooie blend met syrah. Onthouden dit huis.
Tot slot
Een prachtige, rustige streek en een rijke stijl van wijn maken. De stevige rode blends en krachtige, aromatische witte wijnen hebben alles in zich om een breed publiek te plezieren. Een eigen gezicht, typiciteit, balans, lengte, concentratie en intensiteit. Het is alleen moeilijk te begrijpen dat naast de hier florerende syrah ook cabernet sauvignon, chardonnay en zelfs sauvignon blanc wordt aangeplant. De regio heeft genoeg kwaliteit van de eigen druiven en het is toch niet zo dat er een wereldwijd tekort is aan voornoemde cepages. Gewoon doorgaan met de inheemse druiven en het enotourisme gematigd bevorderen. In dat geval kan deze schitterende regio zichzelf blijven.
Charlotte van Zummeren
