DOCG Montecucco
In de heuvels bij de provinciehoofdstad Grosseto in Toscane bestaat sinds 2011 een nieuwe DOGG: Montecucco – spreek uit Montekoeko. Het ligt niet zo ver af van Brunello di Montalcino. De wijngaarden liggen gemiddeld op een hoogte van 150 tot 400 meter op de hellingen van de berg Amiata, en de bodem is arm en stenig. In de laatste 10 jaar is het aantal DOCG’s in Italië fors gestegen, van vijfentwintig naar drieënenzeventig. Eén van de nieuwe loten aan de stam is dus Montecucco.
Drie jaar geleden behaalde de regio de DOCG status, tegelijk met Suvereto. Montecucco was pas sinds 1998 DOC. Het kan snel gaan.
De streek
Anders dan het soms gelikte landschap van Toscaanse met het schijnbaar gemillimeterde landschap en de keurig opgestelde cypressen, oogt het landschap van Montecucco rommeliger. Dat is niet zo verwonderlijk, want van de ongeveer zeventig bedrijven zijn er maar enkelen die uitsluitend wijnbouw bedrijven. Het gemiddelde bezit is 2 tot 10 hectares wijnbouw. Daarnaast bedrijft men veeteelt, agrotourismo en landbouw. Het geeft Montecucco iets duurs en charmants. Hier wonen wijnboeren die eerst de koeien melken en daarna de druiven gaan plukken. Vanaf de berg Amiata kun je met mooi weer ver kijken over de hele DOCG van ongeveer 800 hectares, 70 producenten en een productie van 1,8 miljoen flessen. Let wel: toen de streek DOC werd waren er slecht 110 hectares en 10 producenten. Een explosieve groei dus. Het merendeel van de producenten heeft meerdere petten op. Wijn maakten ze eerst voor eigen consumptie en nu wordt het gebotteld voor de verkoop.
Ten zuiden van de berg Amiata ligt Morellino di Scansano, ten noorden Montalcino. Het terroir is verschillend. Van stenig bij Cinigiano tot zandgronden en vulkanische gronden bij Castel del Piano, het meest leuke stadje van de streek – voor grotere steden ben je in deze uithoek van Toscane aan het verkeerde adres. Om terug te komen op terroir: mineraliteit is wel een overeenkomst bij alle subregio’s.
Eén van de uitzonderingen tussen alle kleine producenten is is Colle Massari, met 110 hectares een grootheid. De eigenaar Claudio Tipa, ook actief in het Consorzio, is één van de drijvende krachten in het Montecucco wijngebied. Een aantal wijnproducenten werkt organisch of bio-dynamisch, wat o.a. mogelijk is door het klimaat. Sommige producenten vullen de sangiovese aan met cabernet of merlot, maar de echte diehards zoals Stefano Alessandri van Tenuta di Montecucco gebruiken het inheemse ras ciliegiolo
Regels
In het onderstaande schema staan de bepalingen voor de verschillende wijnen (bron: Decanter en Consorzio Montecucco):
De DOCG status geldt uitsluitend voor de sangiovese gedomineerde rode wijnen. Het percentage moet hier minimaal 90 % zijn. De volgende wijnen varen gewoon verder onder DOC-vlag: rosso, rosso riserva, vermentino, bianco, vin santo en vin santo occhio pernice. Hier is het verplcihte percentage sangiovese 60%.
De DOCG spits zich toe op de gemeentes Arcidosso , Campagnatico , Castel del Piano , Cinigiano , Civitella Paganico , Roccalbegna en Seggiano . De Montecucco Sangiovese Docg is een rode wijn verkregen met een van de laagste opbrengst per hectare in Italië : slechts 7 ton druiven (49 hl/ha) per hectare. Wijngaarden die gelegen zijn tussen de 150 en 400 meter boven de zeespiegel, op de hellingen van de berg Amiata , in een gebied waar de koele en winderige klimaat wordt beïnvloed door destromingen afkomstig uit het achterland van de Midden-Italië en de zeewind van de Tyrrheense kust en de Argentario . Dit microklimaat , de mooie streek maken Montecucco geschikt voor enotoerisme.
De wijnen
De rode wijnen van Montecucco zijn zwaarder en steviger dan die van Morellino di Scansano en bevatten meer structuur dan vele Chianti’s. Het zijn wijnen gemaakt om te ouderen. Krachtig, met veel sap en stevige tannines. Tijdens een bezoek aan het Consorzio proefden we eerst zeven DOCG’s uit 2010 met minimaal 12 maanden houtrijping en 4 maanden op fles. Sommigen hebben ‘stal’ en zijn tegelijkertijd sappig zoals L’Addobo van Vegni e Medaglini 2011.De Montesalario en Palmelotino – 2 hectares – 2011 hebben veel cassis en zijn nu al zacht.
De wijnen onder DOC, waar houtopvoedig niet verplicht is – praktisch iedereen doet het overigens wel – en slechts 60 % sangiovese hoeft te bevatten. We proefden er ruim twintig uit verschillende jaren van producenten als Amiata Podere il Poggio tot en met Prato al Pozzo en Parmeleto. De laatste maakt niet alleen verdienstelijke wijnen, maar heeft ook een Agrotourismo met meerdere kamers en verkoopt daarnaast diverse charcuterie van eigen bodem. Anfors importeert de DOC Salustri Grote Rosso 2010, een wijn met enige houtopvoeding , een stevige jongen die goede maaltijd naast zich weet te waarderen.
De witte wijnen van Vermentino zijn mineralig, crispy en sappig. De rosato van sangiovese en ciliegiolo komen over als een lichte rode wijn.
Ciao bella
Montecucco blijkt met zijn gevarieerde landschap, aardige mensen en mooie wijnen een onontdekt stukje Toscane. De wijnen zijn ter plekke zeer betaalbaar, maar in Nederland waar ze mondjesmaat te vinden zijn, ligt dat anders. Toch: probeer ze eens. Ze zijn de moeite waard.
Charlotte van Zummeren
