Hubrecht Duijker wordt a.s. zaterdag 80 jaar. Hij is Nederlands eerste professionele wijnschrijver en zit meer dan vijftig jaar in het vak. Inmiddels telt ons land vele journalisten en bloggers die over wijn schrijven, toch is Hubrecht Duijker nog steeds actief en zichtbaar. Hieronder nogmaals het interview wat ondergetekende had met Duijker voor Winelife en wat eerder op deze site verscheen. We vroeger Duijker of hij nog iets had toe te voegen aan dit interview, hij kwam met een lijst met zaken die hij voor het eerst gedaan heeft in Nederland. We plaatsen daar hier een samenvatting van omdat sommige zaken in dit artikel naar voren komen, het interview staat daaronder. Daar gaan we, Duijker is de eerste:
…om zichzelf wijnschrijver te noemen, en om dat beroep vanaf 1974 fulltime te gaan beoefenen.
… om 120 wijnpublicaties te realiseren, merendeels boeken, maar ook o.a. kalenders – een wereldrecord.
… om voor zijn wijnwerkzaamheden geridderd te worden door drie regeringen, de Nederlandse, Franse (twee maal) en Spaanse.
… om diverse titels in het buitenland bekroond te zien, tot o.a ’beste wijnboek van het jaar’, in Amerika, Engeland en Frankrijk, en met gouden medailles in Duitsland.
… om de basiscursus voor vinoloog te schrijven (en om dat nu door Van Dale erkende woord te bedenken).
… om, met succes, aan protestactie te beginnen tegen de strafaccijns op bubbelwijnen.
… om onder een pseudoniem spellenrecensent te worden die een spellenpanel oprichtte en twintig jaar lang gezelschapsspellen besprak, in Het Parool en later kranten van de GPD. Recensies verschenen bovendien in boekvorm (bij Prisma en elders)
Interview in Winelife:
‘Wat ben je op tijd!’ Hubrecht Duijker opent de deur van zijn woning aan een lommerrijke laan in Abcoude. Een laan die hem ook creatief inspireert, maar dat komt later. Hij gaat voor naar de woonkamer waar we zijdelings uitzicht hebben op de speciale wijnkamer, waar op dat moment iemand bezig is met de klimaatbeheersing. De woning hangt vol met kleine en grotere schilderijen in een kenmerkende kleurrijke stijl, neigend naar het impressionisme.
Hubrecht Duijker en ondergetekende kennen elkaar van vele proeverijen. Tijdens het interview dronken wij een kopje thee.
Hoewel Hubrecht Duijker altijd snel zijn e-mails beantwoordt, reageert hij niet op mijn verzoek om tijdens het interview samen een bordspel te spelen, dat praat tenslotte wat makkelijker. ‘Alle bordspellen zijn naar mijn kinderen en kleinkinderen.’ Want wat weinigen weten is dat Duijker van 1980 tot 2000 ‘s lands eerste en enige spellenrecensent was. Hij had een spellenpanel dat alle nieuwe spellen testte. Niet alleen boeken onder pseudoniem verschenen hierover, waaronder twee gidsen voor de eerste generatie videospellen, maar ook een reeks tv-programma’s over spellen met als titel Hoge Ogen.
Op mijn andere vraag of zijn Amerikaanse vrouw Julie aanwezig kan zijn voor een foto van hen beiden, kan hij ook niet ingaan. Dit is haar vaste bridgemiddag. Bridge is het enige spel dat Duijker nog speelt en dat hij wel tijdens het interview wel wil spelen, ware het niet dat ondergetekende dit niet beheerst en je het niet met zijn tweeën kunt spelen
Website
‘Op mijn website staat al mijn persoonlijke informatie’, antwoordt Duijker op een van mijn vragen. Uiteindelijk gaat hij toch overstag. Duijker, en dit staat niet op zijn website, is een van de drie kinderen van de destijds landelijk bekende Amsterdamse hoogleraar in de experimentele psychologie Hubert C.J. Duijker. Over psychologie werd er thuis niet gesproken en wijn werd er niet of nauwelijks gedronken. Toen hij voor een reclamebureau werkte, kwam hij in aanraking met wijn. De rest is geschiedenis. Hij haalde het Slijtersvakdiploma in de jaren zestig, dat was toen de enige wijnopleiding die je kon volgen, en kocht in Engeland alles wat los en vast zat om over wijn te lezen én te schrijven. In o.a. Het Parool, Het Financieele Dagblad en het helaas ter ziele gegane Avenue verschenen zijn publicaties.
Bijzondere ervaring
Wat is het meest bijzondere dat je hebt meegemaakt in 50 jaar tijd?
Een van de meest memorabele gebeurtenissen vond plaats in Parijs. Waarheen Julie en ik waren gereden, in de 2CV, om de prijs in ontvangst te nemen voor beste Franse wijnboek van het jaar, dat over de grote Bordeaux châteaus. Maar eenmaal daar ontdekte de jury dat ik geen Fransman was, terwijl de prijs specifiek bedoeld was voor een Franse auteur. Ik mocht dus geen dankwoord spreken, noch met journalisten praten. Maar kreeg de oorkonde wel mee. De reden voor het misverstand? De Parijse uitgever had mijn naam verfranst tot Hubert Duyker’.
Vijftig jaar verder heeft Duijker 118 wijnboeken op zijn naam staan, waaronder vijftien Wijnalmanakken, en is hij titelhouder van de langste wijnrubriek ever die meer dan veertig jaar in het FD heeft gestaan. ‘De meeste boeken heb ik eigenlijk voor mezelf gemaakt. Als wijnliefhebber zocht ik naar bepaalde uitgaven, bijvoorbeeld een koopgids voor betaalbare wijnen of een werk over de grote châteaus van Bordeaux of lekkere reisgidsen voor Franse wijngebieden, maar die bestonden niet – en dus besloot ik ze zelf te maken. Wat veelal betekende reizen, véél reizen. Dat reizen naar al die wijnstreken heeft mijn kennis ongelooflijk vergroot.’
Dat vindt niet alleen Duijker over zichzelf. De eerste Nederlandse Master of Wine Frank Smulders zegt over Duijker: ‘Hij weet heel veel over wijn, zowel technisch als proeftechnisch.’
Als wijnpublicist had Duijker van meet af aan genoeg werk om zijn gezin te onderhouden, en dat is voor die tijd, we spreken over 1974, bijzonder. Zo wijn minnend was Nederland nog niet.
Hoe het begon
Duijker schreef samen met vrouw een zestal wijn-spijsboeken en kalenders. ‘Sommige mensen koken nog steeds uit onze Wijn & Menugids.’ Ze ontmoetten elkaar in Arkansas in de V.S., waar Hubrecht dankzij een beurs marketing en advertising studeerde. Echtgenote Julie studeerde daar ook, en volgde Hubrecht naar Nederland. Het plan was om terug te keren naar de VS en daar een werkzaam leven op te bouwen. Maar de voorwaarden van de studiebeurs hielden in dat Duijker de in de V.S. opgedane kennis vijf jaar lang in Nederland moest uitdragen zodat een terugkeer geen sprake kon zijn. ‘En na die vijf jaar wilden we beiden graag in Nederland blijven.’
Hij kwam terecht in de reclamewereld – o.a. bij bureau Moussault – en begon daarnaast over wijn te schrijven. Dat was in 1969. Begin 1974 hing hij het reclamewerk aan de wilgen en werd fulltime wijnschrijver. Zijn vader stond niet echt te juichen bij deze beslissing, maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan.
Met Julie reist Duijker veel en foto’s maken hoort daarbij. Foto’s van architectuur, steden en natuur. Foto’s die hem nu weer helpen bij het schilderen. Hubrecht en Julie hebben twee kinderen en drie kleinkinderen.
Grootste valkuil voor (beginnende) wijnliefhebbers?
‘Blindelings vertrouwen op beroemde namen en hoge prijzen. De waarheid zit niet op de fles, maar in de fles. Het beste voorbeeld is Champagne. Voor alléén die negen letters op het label betaal je als consument misschien wel €10 of €15 extra, zoniet meer. Terwijl tegelijk hele goede, volgens dezelfde methode vervaardigde bubbelwijnen verkrijgbaar zijn die de helft of minder kosten dan een doorsnee-Champagne. Twee voorbeelden? De Simonsig Kaapse Vonkel uit Zuid-Afrika en de Dopff Cuvée Julien uit Alsace – en er zijn massa’s voorbeelden meer te geven’.
Schilderen
Alle schilderijen die in Duijkers huis hangen, heeft hij zelf gemaakt. Eind december 2016 kreeg hij ruimte in zijn agenda en ging schildercursussen volgen. Hij noemt zichzelf nu ‘vinpressionist’. Vrijwel altijd gebruikt hij zelfgemaakte foto’s, en zo hangen in zijn huiskamer impressies van o.m. het riviertje Gein, zijn dorp Abcoude, Europese steden, wijnstreken, zeegezichten, Caraïbische eilanden en ook van zijn eigen laan. Hij heeft een aparte website met al zijn werk, maar creëerde bovendien een website waarop andere amateurschilders hun werk digitaal en gratis kunnen exposeren. Diverse van Duijkers schilderijen zijn inmiddels verkocht en sommige hangen in het buitenland.
Never a dull moment
‘Ik schilder meestal laat op de avond tot een uur of een/half twee.’ Overdag heeft hij zijn afspraken en werkt hij aan zijn website met wijnbeschrijvingen en reportages. ‘Had ik je al verteld dat ik actief ben geweest in het goochelen? Ik heb voor de Nederlandse Magische Unie, verbond van goochelclubs, het tijdschrift Informagie bedacht en een jaar of zes geredigeerd, inclusief fotografie’. Dat is niet verbazingwekkend, want Duijker richt zijn dagen efficiënt in. ‘Op zondag speel ik altijd jeu de boules. Nee, zonder Pastis of wijn bij het spelen; ik ben tireur, en dat betekent concentreren.’
Favoriete wijnen?
‘De witte nummer één is Grüner Veltliner uit Oostenrijk. Mijn favoriete rosé is AIX. En wat ik aan rood altijd in huis heb, zijn jonge crus uit de Beaujolais, waaronder die van Régnié, Chiroubles en Fleurie’. Van goede mousserende wijn uit streken buiten de Champagne geniet ik ook, vaak en veel, samen met Julie. Manzanilla staat eveneens hoog in het lijstje.
Wijnbeschrijvingen
Tegenwoordig lees je in kranten en tijdschriften de meest uitgebreide wijnbeschrijvingen, uitleg over wijnen waar niet iedere consument van geporteerd is. Bloemrijk taalgebruik, gelardeerd met fruittermen is de norm geworden.
Duijker hanteert een andere stijl. ‘Ik ben een voorstander van heldere, klare taal. Het is een bijna onmogelijke opgave om indrukken van zintuigen uit te leggen. Hoe maak je duidelijk aan iemand die een bepaald pianoconcert van Mozart nooit heeft gehoord hoe dat ongeveer klinkt? Het is de kunst is om zo duidelijk mogelijk te zijn, om de klare lijn te volgen. Klare lijn voor klare wijn, dat is mijn streven. Wat bijna haaks staat op literair en barok taalgebruik dat meer bedoeld is voor prettig lezen dan voor heldere, trefzekere smaakinformatie.’ En daar mag best een grap in voorkomen, maar de stijl blijft zakelijk.
Wijnbeschrijving van Hubrecht Duijker van een macabeo uit Yecla in Spanje:
Knap hoor, om in een echt warm Spaans gebied, het zuidoostelijke Yecla, een witte wijn te maken met zowel frisheid als relatief weinig alcohol (12 procent) en wit fruit, waaronder een partje peer. Bovendien proef je een discreet kruidje plus nootje, vermoedelijk vanwege de vergisting op vat, en een maand verblijf daarin. Voor dit alles tekent de coöperatie La Purísima, veruit de grootste wijnproducent binnen Yecla. De leden daarvan bezitten 3325 hectare, wat neerkomt op ongeveer 60 procent van het totaal.
Helder, duidelijk en zakelijk en je krijgt toch trek in de wijn. Effectief.
De toekomst
‘Ik blijf doen wat ik nu doe. Schrijven, schilderen, exposeren en anderen laten exposeren.’ Bij het weggaan laat Duijker me nog een houten kastje zien waarin wijnglazen hangen. ‘Ik heb dit ooit gekregen van een château-eigenaar die het zelf had gemaakt, uit liefhebberij. Veertig jaar geleden heb ik het bovenop mijn 2CV meegenomen uit Frankrijk. Ik gebruik het nog frequent en is nog zo stevig als wat.’ Dat laatste kunnen we ook zeggen over het werk van Hubrecht Duijker.
Charlotte van Zummeren
Dit interview met Hubrecht Duijker verscheen in Winelife #62
Hubrecht Duijker
Vinpressionist
Kunst en Kleurwerk
