Beautiful Bellingham
Zuid-Afrika wordt wel God’s own country genoemd. De diversiteit van het landschap met bergen, groen en semi-deserts is overweldigend. De mensen zijn ontzettend aardig en het weer is meestal mooi. En er wordt ook nog wijn gemaakt. In dit immense land staan de wijnranken grofweg in de omgeving van de Kaap Als wijnland is Zuid-Afrika in Nederland vooral bekend vanwege de goedkope, technische wijnen met leuk klinkende Hollandse namen. Maar er is meer dan dat, veel meer zelfs.
Franschhoek
In het berglandschap van Groot Drakenstein in de Franschhoek Vallei staan de historische panden van de Bellingham Winery.
Eén van de oudste wineries van Zuid Afrika.. Wijnmaker Niël Groenewald, een twee meter lange beer van een kerel die met zijn verschijning én verhaal inmiddels geen onbekende meer is op YouTube, verwelkomt de Nederlandse gasten. ‘Sorry about the gate, but some work is going on there’. De auto kon niet door de Bellingham gate, maar via de ingang van de Sir Rupert partnership, een samenwerking tussen de Zuid-Afrikaanse Sir Anton Rupert en Baron Edmund de Rothschild. De Bellingham Winery ligt aan de rechterkant van Sir Rupert. Dit gebied is historisch, net zoals de gebouwen van Bellingham. ‘These buildings are historical and the South African government owns and protects them, we lease them for repeating periods of 99 years’. De gebouwen én de eerste duizend wijnstokken werden hier in 1693 neergezet, een eeuw na de eerste pogingen van VOC-gouverneur Jan van Riebeeck. Dit gebeurde door Hollander Gerrit Janse van Vuuren, samen met zijn Franse vrouw, een Hugenote. Tal van Hugenoten ontvluchtten eind 17e eeuw het katholieke Frankrijk, hun leven was daar vanwege hun religie niet meer zeker. Ze verspreidden zich over Europa – vooral de lage Landen – en een aantal van hen ging via de V.O.C. naar Zuid-Afrika. In de buurt van Franschhoek – nomen est omen – vonden zij het terroir dat zij herkenden van de wijngebieden in Frankrijk. ‘In those times it was called Bellinchamp’. Nu is Bellingham uitgegroeid tot één van Zuid-Afrika’s meest toonaangevende wijnbedrijven. In 1943 werd Bellingham eigendom van Bernard Podlashuk. Podlashuk is zó bepalend geweest voor de winery dat zijn naam nog steeds op ieders lip ligt binnen de Bellingham gelederen. Zodanig dat de nieuwste icoonwijnen, de Bernard Series, naar hem genoemd zijn. Podlashuk maakte in 1949 de eerste Zuid-Afrikaanse rosé en voor zijn bijdrage aan de Kaapse wijnbouw werd Podlashuk de eerste Chevalier du Tastevin van Zuid-Afrika.
Eigen identiteit
Bellingham werkt met ‘growers’, wat in Zuid Afrika overigens niet zo bijzonder is als het misschien lijkt. Bellingham beheert premium vineyard sites in alle belangrijke wijngebieden en wards van Zuid-Afrika. ‘We work constantly with our growers. Our viticulturist travels around the country and vineyards. The growers work the way we want it, so what’s the difference’. Want als iets voor Groenewald belangrijk is, is het de eigen identiteit. ‘You have to distinct yourself within the great majority of new world wines’. Eén van de instrumenten om de eigen identiteit te bewaren zijn de opbrengsten. Zuid-Afrika is bekend om zijn gigantische hoge opbrengsten, maar kwaliteitswineries werken met Europese standaarden. Andere tools zijn ‘green harvest and infra red light to see which part can be picked’ . Dat is natuurlijk niet alles, toef op de taart is het wijnmaken. ‘the conclusive work in the winery; each of our wines get their own treatment’. Dit kan zelfs zo ver gaan als het verwijderen van alcohol voor de malolactische gisting om het product precies zó te krijgen zoals ze het willen.
Bellingham weet als geen ander de klassieke principes van het wijnmaken te combineren met nieuwe, moderne ideeën zoals bijvoorbeeld het introduceren van geuren in labels. Het bedrijf levert een gevarieerd wijnaanbod. Bellingham maakt meerdere ranges, wijnen voor zowel de ‘wineknowledgeables’ als beginnende wijndrinkers. Zoals Groenewald het verwoordt ‘we are telling stories with our wines’.
Het gehele plaatje
Aan het verhaal dat Bellingham wil vertellen met zijn wijnen zit een kop en een staart. In de staart zit een groot aandeel van de zgn. ‘Big Five’: de grote vijf in de Zuid-Afrikaanse aangeplante rassen: pinotage, shiraz, cabernet sauvigon, chardonnay en sauvignon blanc.
Deze wijnen heten de ‘Bellingham Blends’, zoals bijvoorbeeld chenin blanc & viognier en shiraz & cabernet sauvignon en pinotage rosé. Het zijn soepele en plezierige wijnen, toegankelijk voor een breed publiek, maar ook voor de meer verwende wijndrinkers. Daarnaast zijn er de markante ‘Bellingham Fusion-wines’, waarbij één druivenras de hoofdrol speelt, aangevuld met een ‘dash’ of ‘splash’ van een andere druif. Dit levert spannende, elegante wijnen op, zowel in wit als rood. En zo bestaat er een chardonnay with a splash of viognier, sauvignon with a dash of semillon, pinotage with a dash of petit verdot, shiraz with a splash of viognier en cabernet sauvignon with a splash of cabernet franc
Daarnaast zijn er voor de Nederlandse markt de ‘Bellingham Legends’, joyeus gestructureerde wijnen. Deze serie is gemaakt ter illustratie van de legende van Sint Joris en de draak omdat de Drakensteijn bergen rondom Franschhoek en dus Bellingham liggen. Om te beginnen de Dragon’s Lair – ‘Grot van de Draak’; een combinatie van shiraz, mourvèdre en viognier -, gevolgd door St. Georges – ‘St. Joris de drakendoder’van merlot, pinotage en cabernet franc , en tot slot de Fair Maiden, een assemblage van maar liefst zes witte druivenrassen.
Maar als je een verhaal vertelt zit het meest aansprekende in de kop die je aanstaart. The Bernard Series ís die kop. Vijf kanonnen van wijnen, in Nederland via Vos & Partners vooralsnog alleen verkrijgbaar in de horeca. The Bernard Series Old Vine Chenin Blanc, Small Barrel SMV – shiraz en mourvèdre met 3% viognier -, Hand Picked Viognier en Bush Vine Pinotage komen allen van de beste gebieden en wards en krijgen een speciale behandeling. Groenewald: ‘we use basketpresses and the climate control happens per barrel!’ De wijnen zijn hoog geconcentreerde smaak explosies. Premiumwijnen die de concurrentie met hun Europese collega’s zo aankunnen. De labels hebben een bijbehorende uitstraling. Let vooral op het uitgeschreven jaartal.
De blind tasting van Groenewald
Niël Groenewald heeft een Honours graad in oenologie van de Universiteit van Stellenbosch en een MBA van UCT Graduate School of Business en hij werkt nu negen jaar voor Bellingham. Ze noemen hem wel eens het ‘brein achter de fles’. Hij wordt geassisteerd door assistent wijnmaker Mario Damon en viticulturist Stefan Joubert. Vandaag geeft Niël een unieke blind tasting. Groenenwald ideeën gaan verder dan alleen het wijnmaken. Hij heeft iets met marketing en productpresentatie ‘It starts with the soil and it ends with the label. That is the story.’ Niël krijgt er geen genoeg van om de innovaties van Bellingham te benadrukken. Oudste winery, eerste shiraz producer, eerste rosémaker.
En vandaag doet hij ook iets wat groot vertrouwen in het eigen product uitstraalt. Hij zet zijn shiraz en chenin blanc tussen de beste shiraz en chenin blanc-grootheden uit Zuid-Afrika. Aan het journaille de taak zijn wijnen eruit te pikken. Groenewald heeft niet de eerste de beste shiraz-producenten genomen: Glenelly, Luddite en Mullineux. De laatste is wijn van het jaar geworden van de Plattter’s Guide. Dit zijn alle premium wijnen, zaak is dan de stijl van Bellingham eruit te pikken. Niël’s wijnen hebben sap, fruit, concentratie, elegantie en zachte tannines. Deze wijnen zijn als zodanig voor de ervaren proever goed te herkennen.
Bij de chenin blanc heeft Niël de Carthology, met vijf Platter’s sterren en 8 % semillon uitgekozen en De Morgenzon. Bepaald geen kleine meiden. Hoewel de Bellingham chenin blanc Old Vine iets te koud is, is de rijpe, zwoele stijl met mooie verhulde zuren goed te herkennen.
Pinotage
Deze Zuid-Afrikaanse druivensoort is niet bij iedereen populair. Pinotage is een kruising tussen pinot noir en cinsault. Een paradepaardje en een werkpaard. Groenewald heeft sterke ideeën over de pinotage. ‘Amongst others the time of picking is very important. In the morning. The cap should be kept wet. The rubber taste comes from the cap’. Inderdaad is de pinotage van Bellingham niet als een pinotage herkenbaar. Fruit, fruit en nog eens fruit met een elegante backbone.
My tuiste
Het Zuid-Afrikaanse wijnland brengt zoveel prachtige producten voort dat het jammer is dat dit land bij het grote publiek voortleeft als een producent van goedkope Kaapse Pracht wijnen. Bellingham heeft mede aan de roots gestaan van de kwaliteitswijnbouw in God’s own country en hun brede range van producten is voor iedere portemonnee geschikt. Als je dan zoals wijnmaker Niël Groenewald ook nog bereid bent je eigen producten te laten proeven in een blind tasting met andere grootheden, toon je karakter en dat zegt iets over je instelling.
Om met de woorden van Niël zelf te spreken: ‘Ek hoop dat die bladsye wat jy nou lees vir jou en jou geliefdes ’n smaak van my tuiste en Bellingham wijn sal bring’.
Waarvan akte.
Charlotte van Zummeren
www.intercaves.nl
www.vosenpartners.nl
www.bellingham.co.za
