De kleine wijnstreek Asturië in Noord-Spanje heet in het Spaans Asturias en zo zal deze streek ook in het vervolg van dit artikel worden genoemd. Gastschrijver Sander de Vaan nam eens een kijkje in Asturias en sprak met Lalo Méndez León van Bodegas Siluvio. De Noord-Spaanse regio Asturias staat vooral bekend om haar cider en kazen. Maar wat zelfs veel Spanjaarden niet weten, is dat dit groene, bergachtige gebied ook een eeuwenoude wijntraditie heeft. De laatste jaren bloeit die traditie weer op, dankzij een nieuwe generatie bevlogen wijnmakers die hier verrassend verfijnde wijnen produceert.
Lalo Méndez León van Bodegas Siluvio schiet in de lach als hij terugdenkt aan een recent voorval: ‘Vorige week ontdekte een beer onze wijngaard. Binnen de kortste keren had hij een hele rij druivenranken leeg gevreten — de trossen waren nét perfect rijp. Vond ik dat erg? Natuurlijk is het zonde van de oogst. Maar je moet niet vergeten: wíj zijn hier de indringers. In dit prachtige gebied leven beren, wilde zwijnen, reeën en talloze andere dieren al duizenden jaren. Wij zijn slechts gasten in hun leefwereld.’
Lalo neemt het verlies met een glimlach. Hij is al lang blij dat hij, met zijn perceel van 7,5 ha in het uiterste zuidwesten van Asturias, de lokale wijnbouw nieuw leven heeft ingeblazen. ‘Je kunt het je nu nauwelijks voorstellen,’ zegt hij, ‘maar Asturias telde ooit 5.000 ha wijngaarden. De Romeinen legden hier, langs de goudrijke Ibias-rivier, volop wijnstokken aan, want drinkwater was in die tijd maar beperkt houdbaar. Tot in de 19e eeuw floreerde de wijnbouw, maar met de komst van de druifluis begon de neergang. Toen daarna de mijnbouw en staalindustrie opkwamen, liep het platteland snel leeg.’
Vandaag de dag telt Asturias nog slechts 60 ha wijngaarden, maar Lalo en zijn collega-wijnmakers zijn optimistisch over de toekomst. ‘Ik zie hier grote mogelijkheden. We profiteren van de koele Atlantische invloeden, maar ook van de warmte uit het iets zuidelijker gelegen El Bierzo. Bovendien heeft dit gebied de meeste zonuren van heel Asturias. In de zomer kan het overdag ruim 40 graden Celsius worden, terwijl de temperatuur ’s nachts daalt tot een graad of tien. Dat contrast is ideaal voor een perfecte rijping van de druiven – mét behoud van aroma’s en frisse zuren.’
De – vanwege de steile hellingen officieel “heroïsche” – wijnbouw in dit gebied draait om vier druivenrassen. Voor wit voert Albarín Blanco de boventoon. Deze druif, vaak verward met de bekendere Albariño uit het naburige Galicië, is genetisch totaal anders en levert uitgesproken aromatische wijnen met een heel eigen karakter.
‘We werken hier volledig ecologisch,’ vertelt Lalo. ‘Tussen de wijnranken groeit van alles, waaronder hierbabuena – groene munt. Albarín Blanco weerspiegelt dat terroir perfect: je proeft kruidigheid, frisse zuren en aroma’s van groene appel – een vrucht die hier in Asturias overal te vinden is. Op percelen met veel leisteen geeft hij bovendien een opvallend minerale toets.’
Qua rood domineren Carrasquín, Verdejo Negro en Albarín Negro, maar de tintos zijn nabij de Ibiasrivier nog wel in de minderheid, met een verhouding wit-rood van 80%-20%. Dat wel: door het veranderende klimaat zal het accent in de toekomst meer op blauwe druiven komen te liggen.
Lalo: ‘Wij streven ernaar om rode wijnen met een laag alcoholgehalte te maken, tussen de 11 en 12 procent. Verdejo Negro en Albarín Negro lenen zich daar prima voor en leveren frisse wijnen. De eerste variëteit geeft vooral het terroir weer en dat draait hier om de bergachtige omgeving, met een vleugje eucalyptus. Albarín hint vooral naar viooltjes en menthol, terwijl Carasquin – de ideale druif voor dit gebied – prima zuren geeft en een heel eigen karakter toont.’
‘Overigens heeft de licht- en frisheid van onze wijnen (die prima combineren met de Aziatische keuken) ook alles te maken met het lokale klimaat. Er is hier veel ochtenddauw in de herfst en dat vocht gaat al snel in de trossen zitten, die nogal compact zijn en daarom last van schimmelziekten kunnen krijgen. Om die reden besluiten we vaak wat vroeger dan normaal te oogsten, wat weer gevolgen heeft voor het alcoholgehalte.’
Lalo werkt volledig duurzaam in zijn wijngaard en is zeer positief over de toekomst: ‘We hebben veel succes bij proeverijen. Dat had ik niet verwacht, ik dacht dat het meer moeite zou kosten maar het klimaat en de aan de regio aangepaste variëteiten helpen ons. Dat wel: de druiven zijn erg kwetsbaar en we verliezen in de loop van het jaar behoorlijk wat volume, maar het is de moeite waard.’
