Een onverwachte kant van Centraal Europa:
Oostenrijks rood
Door Charlotte van Zummeren
Koud
Het zou 31 graden moeten zijn. We spreken over begin juni 2010, net na de VieVinum. Het is 11 graden, twintig graden lager dan gewoonlijk en met regen en wind erbij. Weer wat je normaal gesproken eind oktober in Nederland verwacht. En niet begin juni in het uiterste puntje van Oostenrijk, de Neusiedlersee. Met een klein gezelschap onder leiding van Frank Smulders MW rijden we door de vlakke streek. Opeens zijn er wijngaarden. Het plaatsje Gols toont lieflijke panden. Op het juiste adres is er een woonpand. Er langs lopend zien we kleuters spelen en alles is mooi en goed. Verderop uit het niets, letterlijk in de achtertuin, verrijst een enorme winery. Nieuw, modern, gebouwd uit de idee van de zwaartekracht. Gernot Heinrich is snel ter plekke ‘het woonhuis hebben we in 1985 gebouwd en de winery in twee gedeeltes in 2000 en 2008’.
Gernot en Heike
Heinrich heeft 120 hectares en werkt gedeeltelijk bio-organisch ‘ik zit in een samenwerkingsverband met Bernhard Ott en Fritsch en nog een paar anderen’. Wat opvalt zijn de details in de winery, het cosmetische houtgebruik, de doorkijkjes, het publiciteitsmateriaal, de finesses en de puntjes op de i . ’Dat zal mijn vrouw wel zijn’, want Heike Heinrich werkt ook voor het bedrijf. Een prettige bijkomstigheid in het hardwerkende bestaan van een wijnboer ‘het is altijd een voordeel als je vrouw meee werkt. Om te beginnen staat ze achter wat je doet en het scheelt in de klus’. Gernot spreekt in korte zinnen en lijkt een verlegen man. In contrast met de ook aanwezige Japanner die Heinrich in knauwerig Amerikaans bijna wegblaast met de mededeling ‘I have never taste a chardonnay like this from limestone’. Tja, wat doe je daar nou mee. Heinrich maakt meer rode wijnen en daar is hij om bekend. ‘rode wijnen uit Oostenrijk moeten nog doorbreken. Zeker als ze niet van zweigelt of blaufränkisch zijn’. In de perceptie van het publiek zijn Oostenrijkse wijnen namelijk wit. Proeven
We proeven eerst een frisse, mineralige chardonnay. Daarna een neuburger, een kruising van roter veltliner en sylvaner. Vervolgens een weissburgunder. Dan komen we bij zijn meest verkochte wijn – namelijk 250.000 flessen – de Zweigelt 2008. Een hele sappige wijn, het best om licht gekoeld te drinken. De blaufränkisch erna heeft beduidend meer structuur en bij de St. Laurent valt de zachtheid en mintsmaak op. De pinot noir uit 2007 is donker gekleurd met tinten van gekonfijte kers en framboos met rijpe tannines. Tot aan de Pannobile bottelt Heinrich met Vinolock. Een kwestie van voorkeur ‘ik vind het gewoon prettiger’. Pannobile, naam van de wijn én van de wijngaard – is een samenwerkingsverband van een aantal wijnboeren op één gelijknamige strook land. Ieder kiest z’n mooiste blend van bijv. zweigelt en blaufränkisch, die de naam Pannobile mag dragen; de groep moet vervolgens wel z’n toestemming geven. Deze Pannobile uit 2007 heeft de fruitige kenmerken de zweigelt en blau fränkisch én bewaringspotentieel. Hienrich laat ook nog barrelsamples proeven van Alter Berg en Salzberg, een blend met merlot meteen leidend tot een hoog alcoholpercentage. Heeft u geen vrees voor de oogst van dit jaar? ‘Jawel, in 2008 verloor ik door peronospera 90% van de merlot’.
Frauenkirchen
We rijden door naar Frauenkirchen, dat niet ver van Gols afligt. In dit rustieke, pittoreske dorpje ligt het wijnbedrijf Umathhum, bekend van de Gothische letters. Jozef Umathum vertelt ‘we waren eerst een boerenbedrijf, daarna met wijn erbij en nu doen we bijna alleen nog wijn’. Hij gaat voor in zijn winery, die nog niet zo lang geleden een facelift heeft gehad. ‘De barrelruimte hebben we een vorm van een kerk gegeven’, aldus Umathum. Er staat zelfs een biechtstoel in. De wijnboer legt uit dat hij zijn accent op cyclische bio-dynamie legt, waar er bijvoorbeeld toe kan leiden dat er in de hoogzomer met kamille gesproeid wordt. ‘Bio-dynamie heeft vele richtingen’. Jozef Umathum is zelf sinds 1985 actief in het bedrijf, wat zo’n 30 hectaren telt en ook hij maakt een timide indruk. ‘Het is heel druk geweest met en sinds de VieVinum’. Hij laat een harslevelu proeven, we zitten hier tenslotte vlak bij de Hongaarse grens, die hier Lindenblättiger heet. Hij heeft de stokken in 2005 aangeplant. De hoge zuren vallen op. Na de zachte, crèmerige pinot begint de proefreis langs de premium wijnen van Umathum. Zweigelt, blaufränkisch en pinot noir van terrassen of een Ried, maar allemaal hoogstaand. De Kirschgarten blaufränkisch 2006 was één van de favorieten: superzacht, finesse, mineralig en een bak vol kersen.
Bedrijven als Heirich en Umathum laten zien wat voor potentie Oostenrijk heeft op het gebied van rode wijn. Zweigelt en blaufränkisch hebben een eigen karakter, wat tegenwoordig bijna onmisbaar is bij het lanceren van ‘nieuwe’ rode wijnen. En niet onbelangrijk: de druiven bezitten volop kwaliteitspotentie, mits onder begeleiding uiteraard. Met wijnboeren die uit overtuiging verantwoord werken, is die kwaliteit gegarandeerd.
