Hoor wie klopt daar kinderen’. Het Sinterklaasfeest is een eeuwenoud fenomeen. De roots van Sint Nicolaas gaan terug tot aan de vierde eeuw na Christus. Het feest in zijn huidige vorm bestaat al sinds de 13e eeuw. Dus dat Sinterklaas zo’n enorme baard heeft, is niet zo raar. De man is verschrikkelijk oud. De Goedheiligman komt altijd aan in Nederland na Sint Maarten, u weet wel de avond dat kinderen met lampions langs de deuren komen. De zaterdag erna arriveert Sint met zijn Pieten. En de eerste aankomst was al in 1888.
‘Het is een vreemdeling zeker’. De geschiedenis en de afkomst van de bisschop van Myra – want de Sint was een echte bisschop – gaan dus ver terug. Myra lag overigens in Turkije. Sinterklaas komt in alle liedjes wel uit Spanje, maar daar zijn de geleerden het niet over eens. Compromis is dat de boot uit Spanje uit komt, en dan laten we maar in het midden waar de Goedheiligman echt vandaan komt.
‘Wie zoet is krijgt lekkers.’ Vanaf de 13e eeuw verspreidde de Nicolaas verering zich over geheel Europa. Verschillende verhalen verklaren de reputatie van de Sint als kindervriend. Zo is er de legende van de drie scholieren die door een herbergier werden gedood maar door Sint-Nicolaas weer tot leven werden gewekt. Wat een schone daad. Ook het verhaal van de drie arme dochters die dankzij giften van Sint-Nicolaas konden trouwen spreekt tot de verbeelding. En wat dacht u van de mythe van het kind dat in het bad (sic!) door Sint-Nicolaas werd behoed voor verbranding? De kinderliefde kon niet op bij de Sint. In de late middeleeuwen ontstonden de Sint-Nicolaasmarkten. Na het kerkbezoek kocht men op de markt de geschenken voor het Sint-Nicolaasfeest. De speculaasvrijer was een karakteristiek geschenk. Het was een speculaaspop die een jongen schonk aan een meisje. Als zij deze aannam was dat een goed teken voor verkering. Dit gebruik volgt op de eerder genoemde legende van giften aan arme maagden. Het sinterklaasfeest ontaardde vroeger in grotere steden soms tot een woelig volksfeest dat zelfs tot opstootjes en openbare dronkenschap leidde
De zak van Sinterklaas, oh jongens, jongens, het is zo’n baas.’ Het is nu moeilijk voor te stellen dat er vechtpartijen en laveloos gedrag bestaan met Sinterklaasfeest, hoewel men in Nederland uiteraard nooit wars is van enige reuring rondom welk onderwerp dan ook….
Ook culinaire zaken horen bij het Sinterklaasfeest. Hierboven las u al over de speculaasvrijer, maar er bestaan zoveel meer Sint-georiënteerde lekkernijen. Borstplaat, marsepein, chocoladeletters, pepernoten, kruidnoten, taaitaai, muizen etc. etc.. Er is genoeg te snoepen op 5 en 6 december. Want kennen wij hier vooral de Sinterklaasavond, in België viert men op 6 december de pakjesochtend. Maar als je het feest ’s-avonds viert, wil je er ook wel iets bij drinken.
‘Zie ginds komt de stoomboot uit Spanje weer aan’. Spanje is een wijnland met heerlijke temperaturen, dat is genoegzaam bekend. En de Sint is niet wars van een glaasje. De Goedheiligman heeft een voorkeur voor de naar hem genoemde bisschopswijn. Om bisschopswijn te maken, wordt rode of witte wijn verwarmd met kaneel, kruidnagel, steranijs en sinaasappelschillen, en eventueel gezoet met suiker of honing. De drank wordt warm gedronken, want de Sint heeft het koud in Nederland. Niet te warm trouwens, want dan verdampt de alcohol. Bisschopswijn is zelf te maken, maar ook kant en klaar verkrijgbaar in de supermarkt. De Goedheiligman loopt ook warm voor een glaasje Jägerthee – thee met Jägermeister – of thee en warme chocolademelk met een scheut rum.
Dag Sinterklaasje, dááág, dááág.’ Helaas, helaas, vertrekt ook Sinterklaas. Dan zitten we thuis met bergen chocoladeletters en andere zoetigheden. Dit biedt dé gelegenheid om deze uit cacao bereide lekkernijen op te snoepen met een heerlijk glaasje Banyuls. De enige erkende alcoholische chocoladebegeleider. Verkrijgbaar in witte of rode variant bij de wijnspeciaalzaak. U zult zien, de inhoud van uw snoepkast zal verdwijnen als sneeuw voor de zon. ‘Dag Sinterklaasje.’
Charlotte van Zummeren
