Taalstrijd: steun de actie van Hubrecht Duijker
Er is een kleine taalstrijdgaande. Toen Hubrecht Duijker voor de zoveelste keer woorden kreeg met een redacteur over de spelling van wijnnamen, heeft hij protest aangetekend bij zowel de samenstellers van Het Groene Boekje (en daarmee de Nederlandse Taalunie) als bij Van Dale. Want wat is het geval? Beide uitgaven schrijven voor dat wijnnamen met een kleine letter beginnen. Volgens deze uitgaven moet het zijn bordeaux, champagne, chianti, port, sherry, madeira, enzovoorts – en talrijke media volgen dit voorschrift slaafs. De gedicteerde spelwijze is echter onjuist. Het doet namelijk voorkomen alsof het generieke namen betreft, soortnamen dus, terwijl het om wettelijk geregistreerde, streng beschermde herkomstbenamingen gaat. Zowel Bordeaux als Champagne en Sherry bijvoorbeeld zijn wijnen die alleen in de desbetreffende streken kunnen en mogen worden gemaakt, volgens wettelijk vastgelegde normen. Die namen zijn net zo eigen en beschermd als Coca-Cola of Douwe Egberts of, waarschijnlijk ook, Van Dale.
Hetzelfde geldt voor honderden, misschien wel enkele duizenden andere, strikt streekgebonden, op alle mogelijke manieren vastgelegde wijnnamen, van Brunello di Montalcino tot Wachau, van Mendoza tot Napa Valley, van Rioja tot Sancerre en van Mosel tot Stellenbosch. Al deze wijnnamen zijn gedeponeerd en geregistreerd – en beginnen in die documenten consequent met een beginkapitaal.Omdat streek- en plaatsgebonden wijnnamen dus altijd met een begin- hoofdletter moeten worden gespeld, is het logisch om datzelfde te doen met de namen van alle wijnen die heten naar hun druif. Denk aan o.a. Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Chenin Blanc en Shiraz. Als dat gebeurt, ligt het óók voor de hand om de namen van de desbetreffende druivenrassen met een kleine letter te beginnen, opdat geen verwarring ontstaat en de lezer begrijpt wat er wordt bedoeld, de wijn of de druif. Een Chardonnay wordt dus gemaakt van chardonnay. Daar gaat het toch om: de taal zo te gebruiken dat hij optimaal, duidelijk en correct communiceert.De correspondentie met taalredacteuren – waarvan er een ‘bordeaux’ ten onrechte als soortnaam ziet, “er zijn immers veel verschillende wijnen die met deze naam worden aangeboden” – heeft er in elk geval toe geleid dat de wijnkwestie aandacht kreeg. Gaat deze rare, onbegrijpelijke, al sinds 1914 gehanteerde spelwijze ooit veranderen? Frans Daems, voorzitter van de spellingcommissie Nederlandse Taalunie vindt van niet: “De regels als zodanig hoeven niet gewijzigd te worden”. Hij beschouwt o.a. ‘châteauneuf-du-pape’ en ‘rioja’ als tegelijk eigennaam en soortnaam, reden waarom deze namen geen hoofdletters mogen bevatten. Waar is de logica? En laat ze het maar niet horen, daar in Frankrijk of Spanje. Om het kennelijk vastgeroeste denkbeeld bij Het Groene Boekje/Nederlandse Taalunie en Van Dale vóór de komende edities van 2015 (waaraan men dit jaar gaat werken) los te weken, helpt maar één ding: wijnliefhebbers, wijnhandelaren en wijnschrijvers moeten massaal protesteren. Want wie zwijgt, stemt toe.
De e-mail adressen zijn info@taalunie.org en redactie@vandale.nl.
Bron: hubrechtduijker.com
