Toscane geldt voor velen als de mooiste regio van Italië vanwege kunssteden als Florence en Siena evenals het betoverende landschap. Maar Toscane gaat ook en vooral over wijn. Vandaag zoomen we in de Fattoria Viticcio. Vitticcio maakt wijnen in verschillende appellations van Toscane. Dan kunnen we niet om een uitleg van het Toscaanse wijnlandschap en de diverse appellations heen. Degenen die daar geen zin in hebben, kunnen gelijk verder lezen bij Fatoria Viticcio verderop in het artikel.
Wijnbouw is van groot belang voor Toscane. Het is een wijnstreek van uitersten. Topkwaliteit versus massaproductie. Een paar cijfers. Toscane heeft ruim 60.000 hectare, waarvan 71% onder een beschermd herkomstgebied valt. Sangiovese is de belangrijkste druivensoort, gevolgd door trebbiano, merlot, cabernet, canaiolo, syrah, vermentino, malvasia en vernaccia.
De wijnstreek Toscane in een notendop: bijna 28.000 bedrijven opereren in de wine business, ruim 6200 bedrijven produceren wijn binnen de ‘designation of origin’. Sienna, Florence, Grosseto en Arezzo zijn de provincies met de meeste wijnbouw. 28% van de totale regionale productie valt onder de 5 IGT gebieden. De totale export is circa 659 mln Euro. Wijnbouw is dus heel belangrijk.
Chianti, Chianti Classico, Gran Selezione
Hoe zit het nu met het Chiantigebied? Hoewel er nu wijntechnisch het onderscheid bestaat tussen Chianti en Chianti Classico bestaat er historisch en geografisch alleen Chianti. Voor vele consumenten is het verschil ook ondoorzichtig, die zien waarschijnlijk het verschil niet eens. Toch is het onderscheid belangrijk. Het zijn twee aparte DOCG’s met verschillende regels en productiezones.
Groothertog Cosimo III bepaalde al in 1716 de locatie van de Chiantistreek: tussen Sienna en Florence. In die tijd waren de wijnen uit deze streek namelijk al beroemd en ze werden ook al Chianti’s genoemd. Cosimo bevestigde dat met een decreet. Het succes van de Chianti’s werd ‘gepikt’ door streken om de zone, heen die hun wijnen ook de naam Chianti gaven. Dit leidde ertoe dat in 1924 producenten uit de oorspronkelijke Chianti streek zich organiseerden in Conzorzio per la tutela del vino tipico del Chianti e della sua marca di origine. In 1932 wordt dit wettelijk bevestigd met de toevoeging Classico. Sindsdien komt Chianti Classico uit de oorspronkelijke herkomstzone tussen Florence en Sienna en Chianti uit de streken eromheen. Waarna resp. in 1984 en 1996 Chianti en Chianti Classico twee autonome DOCG’s worden.
Nog meer verschillen van Chianti met Chianti Classico
De Chianti mag 30% andere druiven bevatten en zelfs 10% wit, wat verboden is in de Classico, die maximaal 20% andere druiven mag bevatten. De plantdichtheid is met 4.000 wingerds per hectare 400 lager dan de Classico. De opbrengsten zijn met drie kilo per wijnstok en 9 ton per hectare hoger dan de Classico – 2 kilo en 7,5 ton. Irrigatie mag bij beiden in noodgevallen. Het alcoholgehalte ligt lager bij Chianti en de wijn komt een half jaar eerder op de markt. Chianti kent net zoals Classico Annata en Riserva, de nieuwe Gran Selezione is voorbehouden aan het Classicogebied.
Annata, Riserva, Gran Selezione: details
De Classico Annata moet aan bepaalde organoleptische karakteristieken voldoen en minimaal 12% alcohol bevatten. Daarboven komt de Chianti Classico Riserva die minimaal 24 maanden moet ouderen, 3 maanden op fles moet rusten en nog hogere eisen heeft op organoleptisch gebied plus de vereiste van minimaal 12,5% alcohol. Hierboven op komt dus nu de Chianti Classico Gran Selezione. Deze moet van een single vineyard komen, 80% van de beste sangiovese druiven, minimaal 30 maanden ‘ageing, no barrel required ’ – net zoals de Annata en Reserva – en 3 maanden rust op de fles en hoge organoleptische karakteristieken. Het alcoholgehalte hier moet minimaal 13% abv bedragen.
Tot zover Chianti en aanverwanten. Daarnaast bestaat er ook nog de Toscana IGT Rosso, de IGT Vermentino, Morellino di Scansano die ook van de sangiovese is gemaakt en Bolgheri in Maremma. Deze opsomming is niet uitputtend, maar Viticcio heeft deze in het portfolio.
Tot zover dit Toscane-college.
En nu Fattoria Viticcio
Op de glooiende heuvels van het dorpje Greve in Chianti, ligt het prachtige wijngoed Viticcio. Sinds 1964 wordt hier met zorg, liefde en toewijding wijn gemaakt. Viticcio is zeer vooruitstrevend, dynamisch en buitengewoon succesvol als het gaat om het maken van wijnen van hoge kwaliteit, waarbij in ieder stadium de zorg voor het milieu voorop staat. Het landgoed omvat in totaal 58 hectare aan wijngaarden, waarvan 28 hectare gelegen is in het historische kerngebied van de Chianti. Naast wijngaarden in Chianti Classico, bezit het wijnhuis ook wijngaarden (30 hectare) in de kuststrook Maremma, binnen de appellation Bolgheri.
Op de Nederlandse markt zijn tien wijnen van Viticcio verkrijgbaar. Het zijn streekeigen producten, en ook niet zomaar ‘een wijntje’. Het zijn eetwijnen. Door de mooie zuren en rijpe tannines komen ze bij een maaltijd het beste tot hun recht. De witte wijnen lenen zich wel voor een aperitief of feesten en partijen.
Viticcio is niet zomaar een huis. Het biedt de vele kwaliteiten van Toscane aan en ze hebben ook nog eens, zoals ze dat in Italië zo mooi noemen, agriturismo. Je kunt er overnachten.
Proefnotities
Viticcio Toscana Vermentino IGT 2017 € 9,95
Lekker frisse vermentino met het kenmerkende bittertje van Italiaanse witte wijnen
Viticcio Picche Vermentino Toscana IGT 2017 € 11,95
Elegante en frisse vermentino met minerale verdieping én het bittertje.
Viticcio Toscana IGT Rosso 2015 € 9,95
Redelijk stevig, maar ontspant bij spijzen. Wordt dan soepel, zacht met structuur.
Viticcio Ferraio Toscana IGT Rosso 2015 € 11,95
Een zwoele toegankelijke wijn.
Viticcio Morellino di Scansano DOCG 2016 € 12,45
Vol, rond en rijk. Een wegdroomwijn.
Viticcio Chianti Classico DOCG 2015 € 14,95
Soepel glas met fijne tannines, prima bij gerechten met zuren bijv. in de tomatensaus.
Viticcio Bolgheri DOC 2012 € 19,95
Soepel, rond en met mooie zuren. Het courante jaar 2012 staat nog als een huis.
Viticcio Chianti Classico DOCG Riserva 2015 € 21,95
De sangiovese komt in deze Riserva uit het kleine Classsico gebied op zijn best naar voren. Krachtig, met mooie zuren en backbone.
Viticcio Prunaio Chianti Classico DOCG Gran Selezione 2015 € 29,95
Geconcentreerde, zachte en elegante wijn. Mineralig. Balans, lengte, intensiteit en complexiteit. Een klasse Gran Selezione.
Verkrijgbaarheid? Even een mailtje naar info@monnik-dranken.nl en je ontvangt het adres van de slijter of vakhandel in je buurt in je mailbox.
Charlotte van Zummeren
