Wat maakt Gramona nu zo bijzonder? Expert en champagne-schrijver Michael Edwards antwoordt uit zichzelf op één van de vragen in een interview op deze site ‘ik kan altijd het verschil proeven tussen een non-vintage champagne en cava, met één uitzondering en dat zijn de mooie cava’s van de familia Gramona’. Dat maakt nieuwsgierig, want echte champagnepuristen zijn over het algemeen niet zo dol op cava.
Gramona cava’s worden gemaakt in de Penedès. De producent, gevestigd in Sant Sadurni d’Anoia, bezit tientallen hectares, ook worden er druiven gekocht. Het bedrijf is 130 jaar oud en heeft er al vroeg voor gekozen om zich te specialiseren in reserve cava’s. De wijnen van Gramona liggen vier tot tien jaar te rusten en doen daarmee niet onder voor de hogere cuvée’s in de Champagnestreek. Is dat de voornaamste reden dat hun cava’s zo belegen en toasty als champagnes zijn? Reden om nog eens op onderzoek uit te gaan.
Jenny van Lieshout is sinds een jaar of vijf exportmanager voor Gramona voor de Benelux, Duitsland, Engeland en Australië. Zij ontvangt me in het Conservatorium Hotel. Van Lieshout werkt na een aantal jaren in Barcelona gewoond te hebben, nu vanuit Brabant en op part-time basis . Haar nieuwe collega die een aantal taken gaat overnemen is bij het gesprek aanwezig. ‘Ik ben Weinakademiker, maar als je jaren alleen maar met één merk bezig bent, gaat je kennis achteruit. Ik ga nu weer cursussen en proeverijen geven en daarnaast blijf ik bezig met Gramona.’. Geen verkeerde bezigheid want Jenny laat met de witte wijn Ovum 2013 – opgevoed op concrete – en drie Cava’s – Imperial, III Lustros 2007 en Gran Reserva 2004 zien wat voor kwaliteit Gramona heeft. De Ovum is gemaakt van 100% xarel.lo, de drie cava’s hebben een oplopend percentage xarel.lo. ‘Hoe langer de cava oudert, hoe meer xarel.lo’, aldus van Lieshout.
Natuurkurk
In een eerder interview met Xavier Gramona in 2010 antwoordde hij op de vraag naar de karakteristieken van Gramona cava ‘It is the use of natural corks instead of crowncorks’ én ‘the xa.rello grape’. Gramona gebruikt voor alle cava’s die meer dan vijf jaar ouderen een kurk ipv een kroonkurk. Daar zijn ze redelijk uniek in en trots op. Ook de druif: En ‘xarel.lo has a natural high level of resveratrol, which is very healthy. People in the USA take resveratrol pills, but they could better take our Cava’. Resveratrol is toch vooral bekend van rode wijn? ‘Yes, that’s correct, but we know xarel.lo was originally a red wine grape’. Xarel-lo blijkt dus goed te kunnen ouderen en levert dus een substantiële bijdrage aan de kwaliteit van de Cava’s. Gramona is overigens een familiebedrijf. Nog een kenmerk van Gamona: alle flessen zijn in doorzichtig folie verpakt. ‘Een uniek kenmerk van Gramona in Spanje’, zegt Van Lieshout.
Cijfers, gegevens en citaten
Gramona maakt wel tien verschillende soorten cava’s inclusief een paar hele bijzondere en daarnaast nog stille en zoete wijn. In totaal bedraagt de productie 500.000 flessen cava en 500.000 flessen – ook zoete – wijn. Er werken 60 mensen bij Gramona en het bedrijf is met Torres één van de voorlopers op het gebied van aanpassingen als gevolg van de klimaatverandering. ‘In Spain in some areas the harvest is two weeks more early then in the past’. Duurzaamheid en ecologisch verantwoord werken zijn ook ijkpunten. Op het gebied van Research & Development is het bedrijf zodanig gespecialiseerd geraakt in cryo-extractie, dat Oostenrijkse bedrijven in Spanje om advies komen vragen. Alle reden om zeer trots te zijn, toch? Xavier antwoordde in 2010 ‘Yes and no. When it concerns our cava, we have to explain everywhere in the world that it is as good as champagne, if not better. Sometimes we get tired from it. Fortunately the professionals know about our quality’. Inderdaad, Jancis Robinson heeft Gramona in het hart gesloten, net zoals Michael Edwards dat eerder heeft gedaan. In Nederland is Master of Wine Frank Smulders een waar pleitbezorger van Gramona. In een les van de Diploma Course over mousserende wijnen verklaarde hij ‘Gramona is gewoon de beste cava van Spanje’. Van Lieshout stipt ook nu weer – Xavier deed dat vijf jaar geleden – de rol aan van hun liquer d’expedition. Een vak apart en een studie op zich. Het komt er op neer dat ze hun eigen cava distilleren. Voordat de wijn gedistilleerd wordt, rust deze in foeders van 3.000 liter om micro-oxidatie toe te staan. Daarna in de eerste criadera op foeders van 600 liter, vervolgens op foeders van 300 liter. ‘we make this distillate from old wines and spirits, we add some sugar and we let it rest on chestnut wood casks. It is in fact a kind of rancio wine, we are very proud of it.’
De cava’s van Gramona
In Nederland zijn vijf cava’s uit de range van Gramona op de markt, te verkrijgen via www.qvselect.nl, de horeca wordt bediend via Wijnimport Bart. De 5 Cava’s zijn:
· Cava Rosado Argent Reserva 2011 van 100 % pinot noir voor € 39,00
· Cava Brut Imperial Gran Reserva 2010 , de ‘instap’, voor zover je daarvan kunt spreken, voor € 24,00
· Cava Reserve Argent 2009 van 100% chardonnay voor € 38,25
· Cava III Lustros Gran Reserva 2007, uit te spreken als Tres Loestros voor € 33,50
· Cava Brut Gran Reserva Cellar Battle 2005 voor € 65,00
De laatste twee cava’s hebben respectievelijk een percentage van 80 en 70 % xarel.lo aangevuld met macabeo. De III Lustros heeft geen dosage een dat is moeilijk voor te stellen. III Lustros heeft zeven jaar geouderd. Een pure droogheid en zeer fijne mousse, kenmerkt deze wijn. De Gran Reserva heeft veel tonen van toast en barst van lengte en verdieping. Het huis heeft zich weleens met hun cava’s aan een blind proeverij met o.a. Krug gewaagd en ze werden favoriet. Terecht, want die Cellar Battle bijvoorbeeld staat op eenzame hoogte in mousserend landschap.
Adiós
Dit was een hernieuwde kennismaking met Cava’s van Gramona. Hoe krijg je een land, dat al mondjesmaat kwaliteits-mousserend drinkt, aan de Cava? Degene die daar achter komt, verdient een prijs, maar misschien dat dit soort artikelen hieraan kunnen bijdragen. Gramona is super!
Charlotte van Zummeren
