De nieuwe wereld van Portugal: Alentejo
Alentejo is heet, heet, heet!! Zo adverteert de regio-organisatie en zo leggen de wijnboeren het uit op hun labels. Deze zomerse hitte leidt namelijk tot alcoholpercentages van 14.5 tot 15.5 procent. In juli en augustus zijn temperaturen boven de 40 graden niet ongewoon. Gelegen in het zuidoosten van Portugal, vormt Alentejo ongeveer één derde van de totale landoppervlakte, maar wordt slechts bevolkt door 4 tot 5% van het totale aantal inwoners. Het landschap bestaat uit kurkeiken, olijfbomen, zoete maïs en zonnebloemen. Door de droge grond met her en der bomen lijkt het landschap op Afrika. Een continent waar Portugal, gezien de eerdere koloniën Angola en Mozambique, wel banden mee heeft.
Naar verluidt begon de Portugese wijnrevolutie in Alentejo. Vanaf het moment dat het land bij de EU kwam, is er veel geld geïnvesteerd in zowel de wijngaarden zelf als in de productiemiddelen.
Facts and figurs
Alentejo is verdeeld in acht subregio’s: Portalegre, Borba, Redondo, Vidigueira, Reguengos, Moura, Évora en Amareleja. Alle acht met verschillende microklimaten, grondsoorten en voorschriften. De wijnen worden gelabeld als Alentejo DOC of vinho regional en niet als een subappellation. Er zijn zes coöperaties die in totaal 40% van de opbrengst vertegenwoordigen. De wijnen van Alentejo hebben een goede reputatie en worden in het verder voordelige Portugal verkocht voor tamelijk hoge prijzen. Alentejo heeft de aandacht getrokken van de wijnpers over de hele wereld vanwege zijn ontwikkeling en de kwaliteitswijnen. Er zijn ongeveer 13.500 hectare wijngaarden, slechts 5% van de oppervlakte van de regio. De ruim tweehonderd wijnbedrijven van Alentejo leveren bij benadering 10% van Portugal’s totale wijnproductie per jaar. De regio is het meest bekend om zijn rode wijnen, voornamelijk gecontreerde, hoog alcoholische blends van o.a. aragonez, trincadeira en casteloa. De witte wijnen van arinto, fernão pires, boupeiro, trincadeira en antao vaz mogen er ook wezen.
Het bezoek
Allentejo is een grote regio. Het noorden ligt ten oosten van Lissabon en het zuiden ligt tegen de Algarve aan. Winebusiness.nl begint het bezoek noordelijk, in de buurt van Estremoz bij Adega das Mouras. Een jong bedrijf dat zijn eerste oogst in 2006 had. Eind oktober is het bedrijf, net zoals de andere bedrijven die we bezoeken, net klaar met de oogst. Mouras neemt de diensten af van ‘flying winemaker’ Jaime Quendena ‘I work for several wineries in this region and in Setubal’ . Mouras werd gefinancierd door banken en wordt geleid door Manuel Mira. ‘We are the second most big winery in Potugal’ . De winery heeft ruim tweehonderd hectares en maakt 3 miljoen flessen in verschillende ranges. De winery presenteert een zeer grote collectie wijnen van een groot aantal druivensoorten. Les Genereux heeft sommigen in het assortiment. De wijnen van de trincadeira, aragonez (tempranillo) en de hier populaire alicante bouschet zijn soepele fruitmandjes. De reserve branco van de antao vaz is een prachtig product.
De wijngaarden van de broers Serrano Miro van Herdade das Servas kleuren prachtig rood. De alicante bouschet staat garant voor dit mooie herfsteffect. Dit bedrijf bestaat al generaties lang en gaat met z’n tijd mee. Enotourisme, een bar, wijnwinkel en restaurant maken onderdeel uit van het geheel. De werknemers zijn eind van de dag nog volop in touw, ook hier is de oogst net klaar. De meeste wijnen zijn blends met uitzondering van de top cuvée van de touriga national.
Coöperaties
De Cooperativa de Borba heeft dit jaar 18 miljoen kilo druiven geoogst. Een goed jaar dus. Het jaar begon minder goed, de winter duurde lang en was grijs. ‘Many people got mental disease from the bad weather’ verklaart begeleidster Maria Amelia Vaz da Silva van de Comminssao Vitivinicola Alentejano. Een situatie die in Nederland standaard is. De coöperatie heeft een systeem ontworpen waarmee iedere fles te herleiden is tot de wijngaard, een tracking system. Ze werken met 300 growers en openen over enkele jaren een nieuwe, groene, ecologische winery. Een solide bedrijf met diverse blends van trincadeire, alicante bouschet, aragonez, castelao en ook cabernet sauvigon. De hout gefermenteerde witte antao vaz is een elegante krachtpatser. Nog twee wineries sprongen eruit. Herdade de Malhadinha Nova is een onderdeel van een gigantisch project dat veeteelt, paardenstallen, een hotel, tennisbanen en een welness centrum omvat. Daarnaast dus wijngaarden en een winery met internationaal erkende kwaliteitswijnen. Pequena Joao (gebotteld in kleine flessen, het betekent een kleintje) en de witte Antao Vaz zijn voorbeelden van complexiteit en balans. Alle wijnen hier zijn gemaakt van lokale rassen en ook syrah, een druif die het goed doet in Alentejo.
Cortes de Cima is een winery die als eerste een website had in Portugal en nu nog steeds voorop loopt als wijnbedrijf die als enige een IT-mamager in dienst heeft, Josee Silva. ‘All our wines have a Avin mark. You can scan it and you will be lead to a site with tasting notes and comments. We are also active on facebook, hyves, twitter etc. You name, we do it. Emails will be answered within 3 minutes’. Cortes de Cima maakt vooral rode blends en is nog maar net begonnen met witte wijnen. Hun wijnen zijn wereldwijd op diverse concoursen in de prijzen gevallen. Initiatiefnemers en eigenaars van dit mooie bedrijf zijn Hans Christiaan en Carrie Jorgensen. De Amerikaanse Carrie is een pionier in Portugal met de online verkoop van wijnen direct van de winery.
Herdade do Grous
Luis Duarte tenslotte is de wijnmaker van Adega do Grous, na een jarenlang dienstverband bij het bekende Esperoa (spreek uit: Sprauww). Hij oogst op maanstanden voor het beste saptransport, fermenteert rood op barrel en levert hallejulahwijnen af van de alicante bouschet en antao vaz. De tourige national, in Portugal door toedoen van schrijver Charles Metcalfe Tinac genoemd, vormt bij Grous een mooie blend met syrah. Onthouden dit huis.
De wijnbeurs Vinipax, georganiseerd door Anibal Coutinho, is aan het eind van de week in Beja. De wijnen, olijfolies en wijn-spijscombinaties van het zuiden van Portugal zijn hier te proeven. Deze consumenten beurs bestaat pas een paar jaar en had vorig jaar al 80.000 bezoekers. Een gregoriaans mannenkoor, geen priesters, luistert de soft opening voor de pers op.
Tot slot
Een prachtige, rustige streek en een rijke stijl van wijn maken. De stevige rode blends en krachtige, aromatische witte wijnen hebben alles in zich om een breed publiek te plezieren. Een eigen gezicht, typiciteit, balans, lengte, concentratie en intensiteit. Het is alleen moeilijk te begrijpen dat naast de hier florerende syrah ook cabernet sauvignon, chardonnay en zelfs sauvignon blanc wordt aangeplant. De regio heeft genoeg kwaliteit van de eigen druiven en het is toch niet zo dat er een wereldwijd tekort is aan voornoemde cepages. Gewoon doorgaan met de inheemse druiven en het enotourisme gematigd bevorderen. In dat geval kan deze schitterende regio zichzelf blijven.
Charlotte van Zummeren
