Israëlische wijn: Golan Heights Winery
door Janna Rijpma
‘Deze grond was ooit een werkende vulkaan! Maar gelukkig was dat één miljoen jaar geleden.’ Aldus een bevlogen mevrouw Yael Gai, exportmanager van de Golan Heights Winery, tijdens een indrukwekkend persdiner in restaurant Halvemaan te Amsterdam. Ze beschrijft de omgeving van de wijngaard El-Rom, een van de 17 unieke wijngaarden die toebehoren aan het Israelische wijnbedrijf Golan Heights winery. El-Rom ligt maar liefst 1100 meter boven de zeespiegel, in de winter is de wijngaard zelfs bedekt met sneeuw.
Om haar heen zie je de witte toppen van de bergen, de enige plek in Israel waar je 3 maanden per jaar kunt skiën. Met haar 500 km lengte en 70 km breedte is Israel een klein land, toch zijn er vijf verschillende wijnregios met in totaal 4000 hectare. Naast de Golan Hoogte, waarin de drie subregio’s Upper en Lower Galilee en de Golan Heights liggen, zijn de regio’s van zuid naar noord: Negev – de woestijn -, Judean Hills nabij Jeruzalem, Samson en Samaria resp. ten zuiden en noorden van Tel Aviv.
Israel
Israel maakt al sinds mensenheugenis wijn. De eerste druivenpitten werden duizenden jaren voor Christus gevonden in het huidige Turkije, Libanon en Syrie. Tot de 19de eeuw werd er in Israel alleen maar wijn gemaakt voor godsdienstige doeleinden. Pas in de jaren tachtig van de vorige eeuw kreeg Israelische wijn een totaal ander elan en werd langzaam aan populairder in Israel.
Er zijn in Israel op dit moment 300 wijnbedrijven die hoofdzakelijk rode wijnen produceren. De vijf grootste wineries – Carmel, Barkan, Golan Heights, Teperberg en Binyamina – bezitten 80% van de markt. De wijnen worden gemaakt van voornamelijk Franse druiven. Van de 7 miljoen inwoners zijn zo’n 3,5 miljoen die om geloofsovertuiging geen alcohol drinken. De wijnliefhebbers in het land vragen echter steeds meer naar goede binnenlandse wijnen, waardoor de export daalt. Twintig jaar geleden was dat nog 80%, nu zo’n 25%. De gemiddelde inname is 6 liter wijn per hoofd van de bevolking per jaar.
Kosher
De meeste Israelische wijnen worden kosher – puur – gemaakt d.w.z. onder auspiciën van een rabbijn. Dit proces begint op het moment dat de druiven in de wijnkelder komen en worden geperst, tot aan het bottelen in de flessen. Als de kurk er op zit mag iedereen de wijn weer aanraken. In de praktijk betekent dit, dat de wijnmaker en zijn team alle handelingen over moet laten aan de daarvoor aangestelde orthodoxe Joodse medewerkers. De wijnmaker mag zelfs geen barrique aanraken! Dus dat is wijnmaken op afstand. Delegeren en toekijken. In het verleden leed de smaak van de wijn nog al eens onder de koshere regels. Maar met de huidige technieken en kennis is in een koshere wijn geen enkele ‘afwijking’ te bespeuren en hebben de kwaliteitswijnen uit Israel hun natuurlijke plaats gevonden op het internationale podium.
De Golan Heights Winery
De wijnregio, de Golan Hoogte, is zo’n 70 km lang en 20 km breed. Door de grote hoogteverschillen van 400 – 1200 meter is er maar liefst 6 graden temperatuurverschil. Hierdoor ontstaan diverse microklimaten. De hogere koele gebieden zijn ideaal voor chardonnay, gewurztraminer en pinot noir, in het centrale mildere gedeelte voelen de syrah en cabernet sauvignon zich verguld en het zonnige zuiden is weggelegd voor druiven zoals de muskaat. Deze topografische en klimatologische omstandigheden zijn uniek voor Israel. Ieder zichzelf respecterend wijnbedrijf wil daarom graag een wijngaard in de Golan, maar deze zijn dun gezaaid omdat De Golan Heights Winery 75% van het arsenaal bezit.
Het stadje Katzrin, een Israelische nederzetting in de Golan is de thuisbasis van de Golan Heights Winery. Het bedrijf is eigendom van vier kibbutzim – collectieve gemeenschappen – en vier moshavim (coöperaties). De Golan Heights Winery plantte haar eerste druivenstokken in 1976 en startte in 1983 met wijn maken. Het bedrijf ontketende met de eerste vintage een ware kwaliteit-revolutie in de tot dan toe vrij gematigde Israelische wijnindustrie. Het bedrijf investeerde in zeer moderne technieken die vakkundig werden geintegreerd met de alom gerespecteerde oude koshere tradities. Dit leidde in 1984 tot de productie van de eerste flessen onder de labels Golan, de flagshipwijnen Yarden – Jordaan rivier en Gambla. De een na de andere medaille werd binnen gehaald en Israel ging voor het eerst echt mee doen in de Internationale wijnwereld. Op dit moment produceren ze dertig verschillende wijnen met een totaal van 6 mlj flessen.
Sinds 1992 is de Amerikaan Victor Schoenfeld als wijnmaker verbonden aan de Golan Heights Winery en is nu de hoofdwijnmaker. Geinspireerd door een aantal van zijn voormalige werkgevers Robert Mondavi (Napa) en het Champagne-huis Jacquesson lanceerde hij een internationale aanpak om wijn te maken. The New York Times omschreef zijn werkwijze als volgt: ‘Schoenfeld brings the best of the new world to Israel’s ancient wine industry.He is a thoroughly Californian figure. He exudes the kind of easy informality that masks formidable technical mastery and an intense competitive drive.’ Naast Schoenfeld is Zelma Long, een van de bekendste Amerikaanse vrouwelijke wijnmakers, en bekend van haar eigen wijnproject Vilafonte in Zuid Afrika, aangetrokken als adviseur.
Diner onder een wassende maan…..
Tijdens een diner in het restaurant Halvemaan in Amsterdam werden de acht verschillende wijnen geproefd die door het wijnbedrijf Vos en Partners sinds twee jaar worden geïmporteerd. Jammer dat de wijnwaker Schoenfeld zelf niet aanwezig was want hij schijnt een begenadigd amateur kok te zijn. Had hij wellicht met de eigenaar en chefkok John Halvemaan in de pannen kunnen roeren. Het restaurant bestaat inmiddels twintig jaar. Jaren waarin constante hoge kwaliteit, gastvrijheid en originaliteit de boventoon voeren en dat werd tijdens het diner nogmaals onderstreept. De prachtige wijn Yarden Mount Hermon 2010, chardonnay, sauvignon blanc en een beetje semillion, bleek een goede begeleider van de amuse van aardappelsalade en humus met schelvis. Gevolgd door een sashimi van harder en grapefruit, waarbij de 100% Gamla sauvignon blanc 2010 door zijn frisse ,fruitige en jonge stijl voortreffelijk paste. Als tussengerecht, zwezerik en eendenlever, waarbij de Yarden chardonnay Odem 2008 werd geschonken. Een van de mooiste wijnen aan tafel. Afkomstig van de organic wijngaard Odem. De wijn had veel te bieden, mineralig, limoen maar ook peer, mandarijn en sinaasappel. Complex. Het hoofdgerecht rundersteak met rode wijnsaus, gebakken artisjok en morilles vroeg om een rode wijn. De intense stevige Yarden Cab s 2007met haar rijp fruit, specerijen en tabak en de iets vrolijker minder gevulde Gamla Sangiovese 2007 waarin kersen en gedroogd fruit de boventoon voerde namen het tegen elkaar op. De sangiovese voelde zich naast het saignant gebakken vlees beter thuis. Als afsluiter een ‘life is bitter life is sweet’- dessert waarbij een Yarden Ice wine Gewurztraminer geschonken werd. Lychee, ananas. Niet stroperig en niet rozig en dat voor een gewurztraminer! Met z’n 12% alcohol een aangename verrassing, na de 14,5 tot 15,5% bij de droge wijnen. De icewine is nog niet in het assortiment van Vos en Partners opgenomen. Maar wat niet is kan nog komen.
Importeur: Intercaves / Vos & Partners
