Onduidelijkheid in Toscane
Door Frank Smulders MW
In oktober maakte ik een uitgebreide toer door Toscane, met een groep studenten overigens. We hadden een mooi maar intensief programma dat ons in vier dagen tijd door alle gebieden van Toscane voerde. De Chianti Classico, Montalcino, Montepulciano, Monte Cucco, de Maremma en Bolgheri mochten zich in onze bezoeken verheugen, en daarbij deden we niet de minste namen aan. Zoals Ornellaia, Michèle Satta, Avignonesi, Casanova di Neri en Querciabella. Het was reuze gezellig en reuze interessant, en de lunch bij slager Dario zal ik niet licht vergeten. Maar de eerste dag begon er al iets bij me te knagen. Zo begreep ik de wijn van Querciabella niet echt.
De wet staat tegenwoordig het gebruik van 20% Cabernet en/of Merlot toe in de blend voor Chianti Classico. Joost mag weten waarom, maar enig (ongezond) opportunisme zal aan deze beslissing niet vreemd zijn. Hoe dan ook, het gevolg hiervan was dat de Chianti van Querciabella een wat ondefinieerbaar karakter had. Wel goed gemaakt, (heel) veel concentratie, maar als Chianti, lees Sangiovese gedomineerde wijn, nauwelijks herkenbaar. Misschien omdat Cabernet een zeer dominante druif is in de blend, of omdat de producent stiekem meer gebruikt dan de toegestane 20%. Dat laatste zou niet helemaal verbazen, kijk alleen maar naar het Brunello schandaal van twee jaar geleden dat precies hierom draaide.
Wat me ook opviel in Toscane, is dat de wijngaarden her en der verspreid liggen, op het oog op willekeurige stukken grond. Heel anders dan in Bordeaux, Bourgogne of Champagne, om maar eens wat te noemen, waar wijngaarden in de regel daar liggen waar het terroir daarvoor het meest geschikt is, hetgeen met het blote oog vaak waarneembaar is. Ook opvallend: toen ik begon na te vragen bij producenten wat nou eigenlijk de terroir verschillen waren tussen de diverse DOCG’s zoals Chianti, Vino Nobile di Montepulciano en Brunello di Montalcino, bleek geen van hen (en het waren niet de minste, zoals al gezegd) daar een samenhangend verhaal op te hebben. Wel wisten ze te vertellen dat de (Sangiovese) klonen verschillend waren, maar dat zegt niets over terroir, kwaliteit of zelfs individualiteit of voor mijn part typiciteit.
Voor velen is Toscane een fantastisch wijngebied. Natuurlijk is het er soms heel mooi. Dat helpt vaak enorm voor de populariteit van wijnen, want mensen kunnen emotie (ik vind het hier geweldig) vaak maar moeilijk scheiden van objectieve waarneming (en de wijn smaakt me ook heerlijk). En natuurlijk heb ik een paar heel mooie wijnen geproefd. Maar al met al vond ik het onsamenhangend en teleurstellend. Geef mij dan maar Piëmonte. In ieder geval kwam de tweede dag bij mij op dat Toscane echt het meest overschatte wijngebied ter wereld is. En ook na de vierde dag was ik dat gevoel niet kwijt.
