Ingebed tussen 2 belangrijke wijngebieden ligt Trentino, de buren zijn namelijk Friuli en Alto-Adige. Hoewel er officieel wordt gesproken van Trentino-Alto Adige zijn het in de praktijk twee afzonderlijke wijngebieden. Trentino is het zuidelijke deel rond de hoofdstad Trento. Alto Adige ligt bij Bolzano in het noorden, op het hogere gedeelte rond de rivier Adige. Het gebied is officieel tweetalig: men spreekt er Duits en Italiaans. Daarom wordt het ook wel Zuid-Tirol – Südtirol – genoemd.
Beide streken liggen wel tussen het schitterende gebergte van de Dolomieten. Tussen de burgen is de vallei vlakker dan vlak en men kan zich zomaar voorstellen dat hier een paar honderd miljoen jaar geleden een zee was. En zo was het ook. Sinds een jaar of tien is de streek van appelbomen overgeschakeld naar grotendeels druiven. Door het vele gebergte is maar een beperkt gedeelte van het land beschikbaar voor wijn- en/of tuinbouwbouw. De streek staat ook bekend om zijn fruitteelt, druiven groeien nu waar vroeger tuinbouw was. Vaak wordt het gecombineerd, vandaar dat je veel pergola’s ziet.
De wijnbouw van Trentino is in handen van grote coöperaties. Dit in tegenstelling tot Alto Adige, waar overwegend kleinschalige familiebedrijven zijn. Trentino staat bekend om zijn betaalbare en fruitige wijnen. Het klimaat van Trentino is zeer zacht: meer dan 150 dagen per jaar is het er warmer dan 15°C. De neerslag is zeer gunstig: gemiddeld iets meer dan 700 millimeter per jaar, vooral in de maanden april, juni en november. De herfst is lang en warm. De gemiddelde hoogte van de wijngaarden is 700 tot 800 meter. Sommige van de wijngaarden zijn spectaculair gelegen.
Facts and figurs
Om te beginnen telt de 10.500 hectares tellende streek enorm veel winegrowers; 69% heeft minder dan 1 hectare. Daardoor hebben coöperaties zoals Cavit en MezzaCorona een grote rol. MezzaCorona werkt met 1500 telers en beheert in totaal 3000 hectares. MezzeCorona is de grootste producent van pinot grigio in de wereld. Van het areaal valt 90% onder DOC. Dat is veel. In Noord Italië is dat 44% en in geheel Italië 33%. 75 van de productie is wit. Rode wijn wordt gemaakt van lagrein en teroldego rotaliano – met als bijzonderheid de lokale marzemino. Deze druif heeft een rolletje in Mozarts’ Don Giovanni. Hij drinkt een glas van de marzemino druif voordat hij naar de hel gaat – terwijl wit wordt gedomineerd door chardonnay en pinot grigio en de muller thurgau die het overigens verrassend goed doet in de Valle de Cembra.
Trentino kent de volgende appellations:
· DOC Trentino
· DOC Trento (voor mousserende wijnen)
· DOC Teroldego rotaliano
· DOC Casteller
· DOC Valdadige
· IGT della venezie
· IGT Vigneti della Dolomiti
· IGT Vallagarina
Bijzonderheden
De witte druif nosiola komt alleen in Trentino voor. De wijn hiervan zijn te vinden mét en zonder hout of in een zoete versie. Zoals eerder gesteld is de marzemino een lokale druif. Verder wordt er nog Vin Santo gemaakt van nosiola waarbij de druiventrossen drogen en de wijn zeer lang fermenteert en een Grappa de Trentino die wordt gemaakt volgens de methode ‘discontinuous bain-marie’.
Trento
Trento, de hoofdstad van trentino, is een mooie kleine stad die nog niet verpest is door massatoerisme. Het 18 jaar durende Concilie van de Contrareformatie werd in 1545 hier gehouden. Als je door de statige straten van Trentino loopt, kun je je goed voorstellen hoe hier eeuwen geleden eerwaarde heren in paarse gewaden liepen. Vanuit heel Europa kwamen religieuzen naar Trento en deden zich tegoed aan de plaatselijke wijn – water had destijds nog niet de status die het nu heeft, er werd de hele dag wijn gedronken – en namen hun ervaringen weer mee naar het gebied waar ze vandaan kwamen. Ze dronken waarschijnlijk rood van de marzemino en de teroldego. Twee onbekende druiven die je alleen in Trentino tegenkomt.
D.O.C. Trento
De mousserende appellation is één van de visitekaartjes van Trentino. DOC Trento is na Champagne de tweede grootste producent van methode Traditionelle. De regels zijn zelfs wat aangescherpt voor het wijngebied. De druiven zijn vaak pergola getraind en uiteraard hand geplukt, tweede fermentatie op fles, 15 maanden rijping voor NV, 24 maanden voor een vintage een 36 maanden voor een reserva. Toegestane druiven zijn chardonnay, pinot bianco, pinot nero en pinot meunier. Het overgrote deel wordt binnen Italië geconsumeerd. 95% wordt door grote jongens als Ferrari, Rotari, Cesarini en Cavit gemaakt, 5 % door andere producenten. Ferrari heeft – nog steeds – een zeer goede reputatie, de vintages zijn ‘outstanding’.
Ciao Trentino
Trentino is door zijn relatieve onbekendheid aantrekkelijk om te bezoeken. Als wijn en toeristenstreek is er genoeg te ontdekken. Het landschap is schitterend, de keuken goed en met de wijncultuur zit het wel snor. Tijdens deze trip stond een internationaal bekende producent – San Leonardo – helaas niet op het programma omdat ze met internationale rassen werken en geen lid zijn van het Consorzio. De grote coöperaties zijn dat uiteraard wel. De IGT Vigneti della Dolomiti was één van de eerste IGT’s in Italië en uit deze streek komen lichte witte en rode wijnen.
De müller thurgau doet het ontzettend goed in Trentino en vooral in Valle de Cembra. Villa Corniole – één voor Trentino grote producent met 9 hectares – maakt hier prachtige producten. Toch zal Trentino voor het grote publiek vooral bekend staan door de producten van coöperaties als MezzeCorona en Cavit, de laatste brengt nu weer de Novello van Teroldego Rotaliano op de Nederlandse markt. Deze druif staat aan de basis van lichte niet hout gelagerde wijnen als ook wijnen met houtopvoeding. Bij de buur Alto-adige worden ook veel bieren gemaakt die in Trento is birreria’s dan wel biergarten genuttigd worden. Er heerst hier naast de wijn ook een echte biercultuur, zo worden voor bij vlees speciale bieren met een hogere zuurgraad aanbevolen. Je hoeft je op culinair en vineus gebied absoluut niet te vervelen in Trentino, zoveel is duidelijk
Charlotte van Zummeren
